Το Cassini βουτά μέσα στους θερμοπίδακες του Εγκέλαδου, αινιγματικού φεγγαριού του Κρόνου

Το διαστημικό σκάφος Cassini άρχισε τα ξημερώματα της Πέμπτης να μεταδίδει τα δεδομένα που συγκέντρωσε στη διάρκεια μιας μανούβρας ακριβείας μέσα από τους γιγάντιους θερμοπίδακες του Εγκέλαδου, ενός μικρού, αινιγματικού δορυφόρου του Κρόνου.
Η ανάλυση των υλικών που εκτινάσσονται στο διάστημα, σε ύψος 1.500 χλμ, ίσως βοηθήσει τους ερευνητές της NASA να διαπιστώσουν αν ο δορυφόρος διαθέτει μεγάλες ποσότητες υγρού νερού, ή ακόμα και έναν ολόκληρο ωκεανό κάτω από την παγωμένη του επιφάνεια.
Το Cassini βρέθηκε στην ελάχιστη απόσταση από τον Εγκέλαδο στις 21.00 ώρα Ελλάδας την Τετάρτη, ωστόσο πέρασαν αρκετές ώρες μέχρι να γίνουν διαθέσιμες οι πρώτες εικόνες και τα δεδομένα τηλεμετρίας που επιβεβαίωσαν την επιτυχία του εγχειρήματος.
Ο Εγκέλαδος, με διάμετρο γύρω στα 500 χλμ, καλύπτεται από κάτασπρο πάγο και είναι μάλιστα το πιο ανακλαστικό σώμα του Ηλιακού Συστήματος. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, οι επιστήμονες ήταν σχεδόν σίγουροι ότι ο δορυφόρος είναι παγωμένος μέχρι τον πυρήνα.
Το 2005, όμως, το Cassini εξέπληξε τους επιστήμονες όταν φωτογράφισε γιγάντια «σιντριβάνια» παγοκρυστάλλων και σκόνης, που εκτινάσσονται από ρωγμές στο νότιο πόλο με ταχύτητα 1.300 χλμ/ώρα.
Οι ερευνητές εικάζουν τώρα ότι οι πίδακες τροφοδοτούνται από μεγάλα αποθέματα υγρού νερού. Αν οι υποψίες για έναν υπόγειο ωκεανό επιβεβαιωθούν, ο Εγκέλαδος θα θεωρείται πλέον ένα από τα πιθανότερα καταφύγια ζωής στο Ηλιακό Σύστημα.
Σε ένα εγχείρημα σχεδιασμένο προσεκτικά μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια, το Cassini πλησίασε τον Εγκέλαδο σε απόσταση μόλις 50 χλμ και στη συνέχεια, καθώς απομακρύνόταν, πέρασε μέσα από τους πίδακες σε ύψος 190 χλμ από την επιφάνειά του.
Το φασματόμετρο και η συσκευή ανάλυσης σωματιδίων του Cassini μέτρησαν την ταχύτητα, την πυκνότητα και τη σύσταση των αερίων και σωματιδίων που εκτινάσσονται από τον Εγκέλαδο.
Αυτό που είναι γνωστό από προηγούμενες παρατηρήσεις του Cassini είναι ότι το υλικό του πίδακα σχηματίζει ένα αέριο «φωτοστέφανο» γύρω από τον Εγκέλαδο, το οποίο αποτελείται μεταξύ άλλων από υδρατμό, διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο, ίσως και αμμωνία, που έχει την ιδιότητα να διατηρεί το νερό υγρό σε σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες.
Το Cassini δεν θα κινδυνεύσει κατά το πέρασμα, καθώς τα σωματίδια του πίδακα έχουν διάμετρο όσο το πάχος μιας ανθρώπινης τρίχας.
Το σκάφος μελετά το σύστημα του Κρόνου από το 2004 και είναι σχεδιασμένο να αντέχει τα χτυπήματα από τη σκόνη των αραιών δακτυλίων του πλανήτη.
Ενημέρωση 27/3/2008
Αφθονα τα βασικά συστατικά της ζωής στον δορυφόρο του Κρόνου Εγκέλαδο
Ο μικρός δορυφόρος του Κρόνου Εγκέλαδος διαθέτει σε αφθονία τα τρία βασικά συστατικά της ζωής -ενέργεια, υγρό νερό και οργανικές ουσίες-, διαπίστωσε το σκάφος Cassini περνώντας μέσα από τους γιγάντιους θερμοπίδακες του φεγγαριού.
Η ανακοίνωση της NASA την Πέμπτη έρχεται λίγες ημέρες μετά από μια σημαντική δημοσίευση στο περιοδικό Science, σύμφωνα με την οποία κάτω από την παγωμένη επιφάνεια του Εγκέλαδου ίσως κρύβεται ένας ολόκληρος ωκεανός υγρού νερού και αμμωνίας.
Μέσα στον υπόγειο ωκεανό υπάρχει μικρή πιθανότητα να κολυμπούν εξωγήινα μικρόβια, εκτιμά τώρα η NASA.
Στις 12 Μαρτίου, το Cassini πλησίασε τον Εγκέλαδο σε απόσταση 50 χιλιομέτρων και πέρασε μέσα από τους γιγάντιους πίδακες υδρατμών, οι οποίοι πηγάζουν από ρωγμές στο νότιο πόλο του δορυφόρου και φτάνουν σε ύψος 800 χιλιομέτρων.
Τα όργανα του σκάφους έδειξαν ότι η σύσταση του υλικού στους θερμοπίδακες θυμίζει «ανθρακούχο νερό με μια δόση φυσικού αερίου» ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου ο Χάντερ Ουέιτ, μέλος της επιστημονικής ομάδας του Cassini, το οποίο μελετά το σύστημα του Κρόνου από το 2004.
Εκτός από νερό, ανιχνεύθηκε διοξείδιο και μονοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο και προπάνιο, οργανικές ουσίες που πιθανώς προέρχονται από γεωχημικές διαδικασίες σε μεγάλα βάθη, εξήγησε.
Η κάτασπρη επιφάνεια του Εγκέλαδου είναι κατεψυγμένη στους -198 βαθμούς Κελσίου, ωστόσο η περιοχή του νότιου πόλου απ' όπου πηγάζουν οι θερμοπίδακες είναι πολύ υψηλότερη, γύρω στους -93 βαθμούς.
«Αυτό σημαίνει ότι μεγάλα ποσά ενέργειας φτάνουν στην επιφάνεια αυτής της περιοχής» δήλωσε ο Τζον Σπένσερ, μέλος της ομάδας που αναλύει τις μετρήσεις από τον υπέρυθρο φασματογράφο του Cassini.
«Είναι πολύ πιθανό να υπάρχει υγρό νερό όχι σε μεγάλο βάθος κάτω από την επιφάνεια αυτών των ρωγμών» είπε.
«Βρήκαμε στον Εγκέλαδο τα τρία βασικά συστατικά για την προέλευση της ζωής», δηλαδή θερμότητα, νερό και οργανικά μόρια, πρόσθεσε ο Λάρι Εσποζίτο, υπεύθυνος του υπεριώδους φασματογράφου.
Περισσότερες λεπτομέρειες αναμένονται να συγκεντρωθούν στα τρία ακόμα κοντινά περάσματα που θα πραγματοποιήσει φέτος το Cassini.
Εκτός από τον Εγκέλαδο, υπόγειοι ωκεανοί ίσως υπάρχουν και στον γειτονικό Τιτάνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, καθώς και σε τρία φεγγάρια του Δία -τον Γανυμήδη, την Ευρώπη και την Καλλιστώ.
Πηγή: in.gr, in.gr