Επιστημονικές ανακαλύψεις... προσεχώς

Η δεκαετία με τη μεγαλύτερη πρόοδο στις επιστημονικές ανακαλύψεις της ιστορίας ολοκληρώνεται σε λίγες ημέρες, παρά τους ελλιπείς πόρους ενώ χάρη στην αύξηση των τεχνολογικών δυνατοτήτων ο ρυθμός της επιστημονικής έρευνας αναμένεται να είναι ακόμα μεγαλύτερος το επόμενο έτος.
Πολλές σημαντικές ανακαλύψεις της δεκαετίας τις χρωστάμε μεταξύ άλλων στην κλιμάκωση των ικανοτήτων ηλεκτρονικών συσκευών. Η αποκωδικοποίηση, για παράδειγμα, του ανθρωπίνου γονιδιώματος χρειαζόταν πολλά χρόνια και εκατοντάδες μηχανήματα. Το 2010, ένα μοναδικό μηχάνημα «αλληλούχισης» μπορεί πια να διαβάσει τρία ανθρώπινα γονιδιώματα σε μόλις μια εβδομάδα.
Χαρακτηριστικό της επιστήμης του 21ου αιώνα είναι η μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ των επιστημόνων και η συλλογική εργασία, κάτι που οφείλεται εν μέρη και στην ανάπτυξη του διαδικτύου.
Τι φέρνει ο νέος χρόνος
Πλούσιο σε επιστημονικές προόδους και ανακαλύψεις εκτιμάται ότι θα είναι και το επερχόμενο 2011. Ιδιαίτερου ενδιαφέροντος πεδία έρευνας αναμένεται να είναι τα εξής:
Επιταχυντής CERN: Θα δημοσιοποιηθούν τα πρώτα ουσιαστικά αποτελέσματα των κρίσιμων πειραμάτων του και δεν αποκλείονται ανακαλύψεις για το μποζόνιο του Χιγκς («σωματίδιο του Θεού») και για την αντι-ύλη (μερικοί ελπίζουν ακόμα και για την εύρεση ενδείξεων για έξτρα διαστάσεις), επιβεβαιώνοντας την ύπαρξη μιας Νέας Φυσικής.
Παραγωγή ενέργειας με σύντηξη μέσω λέιζερ: Αναμένεται για πρώτη φορά να συμβεί κάτι τέτοιο από την Εθνική Εγκατάσταση Ανάφλεξης (National Ignition Facility-NIF) των ΗΠΑ, μια εξέλιξη που, αν επιβεβαιωθεί, θα αποτελέσει ορόσημο στην έρευνα για μια νέα πηγή ενέργειας. Το NIF συγκεντρώνει τη συνδυασμένη ενέργεια 192 ακτίνων λέιζερ πάνω σε ένα μικροσκοπικό στόχο δευτέριου-τρίτιου. Ύστερα από τις επιτυχημένες δοκιμές του 2010, στόχος μέχρι το τέλος του 2011 είναι να πραγματοποιηθεί η πολυαναμενόμενη «πρώτη ανάφλεξη», δηλαδή η παραγωγή περισσότερης ενέργειας από πυρηνική σύντηξη σε σχέση με αυτήν που απαιτείται αρχικά για την πυροδότηση των σχετικών αντιδράσεων.
Νέα όπλα κατά των ιών: Αντισώματα ευρέως φάσματος δράσης (bNAbs), που θα μπορούν να επιτίθενται σε μια σειρά στελεχών ιών, όπως του AIDS και της γρίπης.
Εμβόλιο κατά της ελονοσίας: Αναμένεται να ανακοινωθεί μέχρι το τέλος του 2011.
Νέοι εξωπλανήτες: Το διαστημικό τηλεσκόπιο «Κέπλερ», που κυνηγά αποκλειστικά πλανήτες, θα δημοσιοποιήσει τα νέα ευρήματά του τον Φεβρουάριο, πιθανότατα επιβεβαιώνοντας ότι οι «σούπερ-Γαίες» είναι συχνό φαινόμενο στο γαλαξία μας και πέρα από αυτόν. Νέα ώθηση αναμένεται στο συνεχώς ανερχόμενο πεδίο της αστροβιολογίας, που αναζητά ζωή στα άστρα.
Πυρετός στο διάστημα: Πέρα, όμως, από τους εξωπλανήτες, οι επιστήμονες θα έχουν με πολλά άλλα να ασχοληθούν στο διάστημα. Μεταξύ άλλων, το διαστημόπλοιο Dawn (Αυγή) πρόκειται να τεθεί τον Ιούλιο σε τροχιά επί ένα χρόνο γύρω από τον αστεροειδή Vesta (Εστία), το δεύτερο μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη των αστεροειδών. Το νέο ρόβερ “Curiosity” (Περιέργεια) της NASA προγραμματίζεται να εκτοξευτεί τον φθινόπωρο, με προορισμό τον Άρη, όπου το ήδη υπάρχον ρόβερ “Opportunity” (Ευκαιρία) θα αναλάβει να ερευνήσει το γιγάντιο κρατήρα “Endurance” (Αντοχή). Εξάλλου, τον Νοέμβριο η Ρωσία σκοπεύει να εκτοξεύσει το νέο σκάφος της με προορισμό το δορυφόρο «Φόβο» του Άρη. Επίσης, εντός του 2011 η NASA προγραμματίζει την εκτόξευση της αποστολής “Juno” για το Δία, ενώ τον Μάρτιο θα φτάσει πλέον στον Ερμή και θα τεθεί σε τροχιά γύρω του το σκάφος “Messenger” (Αγγελιαφόρος), έπειτα από ταξίδι 6,5 ετών. Τέλος, ο στόλος των αμερικανικών διαστημικών λεωφορείων, μετά από 30 χρόνια, πιθανότατα θα αποσυρθεί εντός του 2011 και το ρόλο τους για τροφοδοσία του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού προορίζονται να αναλάβουν το εμπορικό SpaceX (που έκανε δύο πετυχημένες πτήσεις μέσα στο 2010) και άλλα ιδιωτικά σκάφη.
Σκοτεινή ύλη: Αν όλα πάνε καλά, το διαστημικό λεωφορείο “Endeavour” θα μεταφέρει στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό ένα πολύ σημαντικό επιστημονικό όργανο, το Μαγνητικό Φασματόμετρο Άλφα, έναν ανιχνευτή κοσμικών ακτίνων, ο οποίος θα επιχειρήσει να ανιχνεύσει σωματίδια της «σκοτεινής ύλης» που πιθανώς παράγονται στο σύμπαν από συγκρούσεις σωματιδίων υψηλής ενέργειας. Τα πρώτα ερευνητικά αποτελέσματα αναμένονται ως το τέλος του 2011.
Σκοτεινή ενέργεια: Θα την μελετήσει το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο στον κόσμο, το «Dark Energy Survey», που αναμένεται να ενεργοποιηθεί στη Χιλή τον επόμενο Οκτώβριο από το ερευνητικό κέντρο σωματιδιακής φυσικής Fermilab (το αντίστοιχο του CERN στις ΗΠΑ). Διαθέτοντας κάμερα 570 megapixel, θα καταγράψει την ταχύτητα 300 εκατομμυρίων γαλαξιών για να μετρήσει το ρυθμό της επιταχυνόμενης διαστολής του σύμπαντος εξαιτίας της σκοτεινής ενέργειας.
Διεθνές Έτος Χημείας το 2011: Έχει οριστεί από τον ΟΗΕ και την Unesco, καθώς συμπληρώνονται 100 χρόνια από το βραβείο Νομπέλ που πήρε η Μαρί Κιουρί το 1911 για την ανακάλυψη των στοιχείων του ραδίου και του πολωνίου. Επίσης, το 2011 η Διεθνής Ένωση Χημικών Εταιριών εορτάζει τα 100 «γενέθλια» από την ίδρυσή της. Ακόμα συμπληρώνονται 100 χρόνια από τότε που ο βρετανός επιστήμων Έρνεστ Ράδερφορντ παρουσίασε το ιστορικό θεωρητικό μοντέλο για τη σύσταση του ατόμου, καθώς επίσης εορτάζεται ένας αιώνας από την ανακάλυψη του φαινομένου της υπεραγωγιμότητας από τον Ολλανδό Χάϊκε Κάμερλινγκ Όνες, ο οποίος για αυτό το λόγο πήρε και το Νόμπελ Φυσικής το 1913.
Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

2010: οι «top 10» επιστημονικές ανακαλύψεις

Πώς να επιλέξει κανείς τις πιο αξιόλογες από τις αναρίθμητες έρευνες και τις τεχνολογικές καινοτομίες που πραγματοποιήθηκαν τη φετινή χρονιά; Παρά τις εγγενείς δυσκολίες του εγχειρήματος, το αμερικανικό «Science», ένα από τα πιο έγκυρα επιστημονικά περιοδικά, επιμένει να επιλέγει στο τέλος κάθε χρόνου τις δέκα σημαντικότερες επιστημονικές καινοτομίες. Ωστόσο ο αναγνώστης, διαβάζοντας για τα φετινά «Οσκαρ» επιστήμης, δεν θα πρέπει να παραγνωρίσει την ανταγωνιστική λογική που, αναπόφευκτα, υπεισέρχεται σε τέτοιες «επιστημονικές πασαρέλες». Και η τελική αξιολόγηση που ακολουθεί, μολονότι δεν είναι αυθαίρετη, διαμορφώνεται συχνά με αδιαφανή ή και ιδιοτελή κριτήρια (οικονομικά, γεωγραφικά, πανεπιστημιακά κ.ο.κ.).

1 Η πρώτη κβαντική μηχανή. Αν πιστεύετε ότι η κβαντική Φυσική ισχύει αποκλειστικά στον υποατομικό μικρόκοσμο, κάνετε λάθος. Φανταστείτε μια μακροσκοπική μηχανή που μπορεί να λειτουργεί, ταυτόχρονα, υπερβολικά αργά και υπερβολικά γρήγορα, επειδή η λειτουργία της βασίζεται σε πολύ διαφορετικούς φυσικούς νόμους από αυτούς που συνήθως κυβερνούν τα συνήθη μακροσκοπικά αντικείμενα. Σύμφωνα με την επιτροπή του περιοδικού «Science», αυτή η περίεργη μηχανή αποτελεί τη σημαντικότερη ανακάλυψη της χρονιάς. Σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από τους Andrew Cleland και John Martinis στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, στη Σάντα Μπάρμπαρα. Οι ερευνητές πέτυχαν να μεταφέρουν τον αινιγματικό κόσμο της κβαντικής Φυσικής στον ορατό μακροσκοπικό μας κόσμο, όπου κυριαρχούν οι νόμοι της κλασικής Φυσικής. Η μηχανή αποτελείται από μια πλάκα (wafer) με ειδικές πιεζοηλεκτρικές επιστρώσεις, η οποία συνδέεται με ένα είδος «κβαντικού κινητήρα», που οι ειδικοί τον ονομάζουν «Qubit». Η όλη διάταξη τοποθετείται σε θερμοκρασίες κοντά στο απόλυτο μηδέν (-273° C), ώστε τα άτομά της να παγώνουν, δηλαδή να μένουν ακίνητα. Αν κατόπιν με μία και μόνο ενεργειακή ώση «διεγείρουμε» τον κβαντικό κινητήρα, τότε το ενεργειακό πακέτο μεταδίδεται στη wafer, η οποία αρχίζει να εκτελεί κβαντικές ταλαντώσεις. Δεδομένης μάλιστα της κβαντικής φύσης του φαινομένου, μπορούμε την ίδια στιγμή να δούμε με γυμνό μάτι τη μηχανή να πάλλεται ή/και να μένει ακίνητη. Πρόκειται δηλαδή για την πρώτη υλοποίηση κβαντικών φαινομένων σε μακροσκοπικά ανθρώπινα τεχνήματα.

2 Συνθετική ζωή. Τη δεύτερη θέση στην κλίμακα αξιολόγησης καταλαμβάνει η δημιουργία στο εργαστήριο συνθετικού γονιδιώματος ικανού να αλλάζει τη γενετική ταυτότητα ενός μονοκύτταρου οργανισμού, π.χ. να παράγει νέου τύπου πρωτεΐνες. Αυτό το αποφασιστικό βήμα προς τη δημιουργία «τεχνητής ζωής» πραγματοποιήθηκε από τον Craig Venter και την ομάδα του, ο οποίος τον περασμένο Μάιο ανακοίνωσε ότι κατάφερε να δημιουργήσει ένα πλήρες συνθετικό γονιδίωμα το οποίο και υποκατέστησε το φυσικό γονιδίωμα ενός βακτηριδιακού μικροοργανισμού (βλ. και σχετικά άρθρα μας, «Ε» 29-05-10 και 16-06-10).

3 Γενετική παλαιοντολογία. Την τρίτη θέση κέρδισε επάξια η ταυτοποίηση του συνόλου των γονιδίων του ανθρώπου του Νεάντερταλ (Homo Neanderthalensis), του στενότερου βιολογικού συγγενή μας, που εξαφανίστηκε πριν από 30 χιλιάδες χρόνια. Πρωταγωνιστής αυτής της μεγάλης επιτυχίας είναι ο διάσημος παλαιο-γενετιστής Svante Paabo, ο οποίος κατάφερε να εξαγάγει απολιθωμένο γενετικό υλικό (DNA) από τα οστά τριών θηλυκών Νεάντερταλ και να το αλληλουχήσει. Μια ανακάλυψη που όχι μόνο ανοίγει νέους δρόμους μελέτης του βιολογικού μας παρελθόντος, αλλά ήδη μας επέτρεψε να κάνουμε θεμελιώδεις και απρόσμενες ανακαλύψεις για την εξελικτική μας προϊστορία (βλ. και σχετικά άρθρα μας «Ε» 11-09-09 και 08-05-10). Ετσι, π.χ. όσοι άνθρωποι (Homo Sapiens) έχουν ασιατική ή ευρωπαϊκή καταγωγή είναι βέβαιο ότι μοιράζονται από κοινού με τους Νεάντερταλ από 1%-4% του DNA, φιλοξενούν δηλαδή κάποια νεαντερτάλεια γονίδια!

4 Γονιδιωματική νέας γενιάς. Με τον όρο «γονιδιωματική» περιγράφεται το σχετικά νέο πεδίο της βιοτεχνολογικής έρευνας που μελετά το σύνολο της δομής και της λειτουργίας των γονιδίων ενός οργανισμού (δηλαδή το γονιδίωμά του). Τα τελευταία χρόνια, χάρη στην εντυπωσιακή ανάπτυξη νέων υπολογιστικών και εργαστηριακών τεχνικών ανάλυσης των γονιδίων, ο χρόνος και το κόστος για τη χαρτογράφηση ενός γονιδιώματος έχουν μειωθεί σημαντικά. Σε ό,τι αφορά τη γονιδιακή μας αυτογνωσία ως είδος, το περίφημο «1.000 Genomes Project» έχει θέσει ως στόχο του να βρει όλες τις μεταλλάξεις (σε επίπεδο μεμονωμένων νουκλεοτιδίων) που εμφανίζονται στο 1% τουλάχιστον του παγκόσμιου πληθυσμού. Ηδη φέτος ολοκληρώθηκαν τρία πιλοτικά προγράμματα έρευνας που, συνολικά, ταυτοποίησαν 15 εκατομμύρια τέτοιες γενετικές παραλλαγές (μεταλλάξεις), από τις οποίες 8,5 εκατομμύρια ήταν άγνωστες. Ενώ ένα άλλο πρόγραμμα οδήγησε στην αλληλούχηση του πλήρους γονιδιώματος δύο Αφρικανών από μια απομονωμένη φυλή κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, το DNA των οποίων όχι μόνο παρουσιάζει μεγάλη ποικιλομορφία, αλλά και διαφέρει σημαντικά από αυτό ενός ανθρώπου που έζησε πριν από τέσσερις χιλιάδες χρόνια.

5 Κυτταρικός αναπρογραμματισμός. Η δυνατότητα αλλαγής της «μοίρας» ενός ενήλικου ήδη διαφοροποιημένου κυττάρου και της επαναφοράς του σε μια εμβρυακή-αδιαφοροποίητη κατάσταση μέσω συνθετικού RNA είναι γεγονός. Ηδη είχαν καταφέρει, εισάγοντας ορισμένα γονίδια, να απο-διαφοροποιήσουν κάποια ενήλικα κύτταρα μέχρι αυτά να γίνουν ξανά πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα. Φέτος όμως, χάρη σε μια νέα τεχνική, κατάφεραν να γυρίσουν πίσω τους δείκτες των κυτταρικών ρολογιών χρησιμοποιώντας όχι γονίδια (DNA), αλλά μόρια RNA κατασκευασμένα στο εργαστήριο. Η νέα αυτή τεχνική παρακάμπτει ευκολότερα τις άμυνες του κυττάρου και είναι εκατό φορές πιο αποτελεσματική από την προηγούμενη.

6 Γονίδια σπάνιων ασθενειών. Από καιρό ήταν γνωστό ότι τα γονίδια είναι ένα ασυνεχές μωσαϊκό από λίγα «ομιλητικά» εξόνια και πάρα πολλά «σιωπηλά» ιντρόνια. Τα εξόνια είναι τα κομμάτια του μωσαϊκού των γονιδίων, δηλαδή οι αλληλουχίες DNA που μεταγράφονται σε RNA και τελικά μεταφράζονται σε πρωτεΐνες. Αντίθετα, τα ιντρόνια είναι οι παρεμβαλλόμενες αλληλουχίες του DNA ενός γονιδίου που τελικά αφαιρούνται και δεν μεταφράζονται ποτέ σε πρωτεΐνες. Φέτος έγινε σαφές ότι αρκετές σπάνιες γενετικές ασθένειες οφείλονται στην έκφραση συγκεκριμένων εξονίων, που περιέχουν κάποιες μεταλλάξεις. Με την αλληλούχηση όλων των ανθρώπινων εξονίων ελπίζουν να κατανοήσουν τα γενετικά αίτια χιλιάδων σπάνιων ασθενειών.

7 Ο κβαντικός προσομοιωτής. Τουλάχιστον πέντε διαφορετικές ερευνητικές ομάδες εργάζονται πυρετωδώς πάνω στο πολυκαιρισμένο και δυσεπίλυτο μαθηματικό πρόβλημα της περιγραφής της συμπυκνωμένης ύλης, δηλαδή της φυσικής στερεάς κατάστασης (άμορφων ή κρυσταλλικών ημιαγωγών, φωτοβολταϊκών στοιχείων κ.ο.κ.). Φέτος ανακάλυψαν μια πολλά υποσχόμενη μέθοδο: έναν κβαντικό προσομοιωτή που μας αποκαλύπτει πώς ακριβώς συμπεριφέρεται ένα σύστημα σε ορισμένες συνθήκες.

8 Πρωτεωμική ανάλυση. Ενα γονίδιο μπορεί κάλλιστα να περιέχει οδηγίες για την παραγωγή πολλών διαφορετικών πρωτεϊνών. Ομως η λειτουργική τρισδιάστατη δομή μιας πρωτεΐνης στο χώρο εξαρτάται από πολλούς μη γονιδιακούς παράγοντες. Πολλά από τα μυστικά της τρισδιάστατης δομής, και άρα της λειτουργίας των πρωτεϊνών, υπόσχεται να μας αποκαλύψει ο νέος πανίσχυρος υπολογιστής που δημιούργησε ομάδα Αμερικανών ερευνητών, και ο οποίος είναι ήδη σε θέση να προσομοιώνει πώς ακριβώς τα μόρια μιας πρωτεΐνης καταλήγουν, ύστερα από πολλούς κύκλους περιελίξεων και αυτο-περιπτύξεων, να αποκτούν τη σωστή διάταξη στον χώρο.

9 Η επιστροφή των αρουραίων. Απέδειξαν ότι για πολλές εργαστηριακές και κλινικές μελέτες οι μεγαλόσωμοι αρουραίοι είναι καλύτερα πειραματόζωα από τους μικρόσωμους ποντικούς. Κατά μέσο όρο η καρδιά μας χτυπά 70 φορές το λεπτό, τον αρουραίων 300, ενώ των ποντικών 700. Συνεπώς, οι αρουραίοι βρίσκονται πολύ πιο κοντά στην ανθρώπινη φυσιολογία.

10 Κατά της μάστιγας του AIDS. Ο αγώνας προφύλαξης από τον ιό HIV, που προκαλεί το σύνδρομο της επίκτητης ανοσοποιητικής ανεπάρκειας (AIDS), γνώρισε φέτος δύο μικρές αλλά σημαντικές επιτυχίες. Δημιούργησαν ένα ειδικό τζελ που περιέχει tenofovir και απ' ό,τι φαίνεται μειώνει στις γυναίκες την πιθανότητα μόλυνσης από τον ιό κατά 39%. Επίσης, ένα νέο φαρμακευτικό προϊόν, ένα χαπάκι για στοματική χρήση, το οποίο δοκίμασαν σε 2.499 άτομα «υψηλού ρίσκου», μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης κατά 43,8%.
Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Εφυγε από τη ζωή η Τασσώ Καββαδία

Πλήρης ημερών, στα 91 της χρόνια, έφυγε από τη ζωή η πιο διάσημη «κακιά» του ελληνικού κινηματογράφου, Τασσώ Καββαδία. Η κηδεία της θα γίνει την Τετάρτη, στις 11 το πρωί, από το Α΄ Νεκροταφείο της Αθήνας.
Την καθιέρωσαν οι ρόλοι της «κακιάς»... Πεθερά, αδελφή, νύφη ακόμα και δεσμοφύλακας αναμορφωτηρίου.
Όπως έλεγε και η ίδια, «ήμουν αυστηρή, όχι κακιά, αλλά σωστή για τα δεδομένα της εποχής. Δεν είχα άδικο να αντιπαθώ την Τζένη Καρέζη που τα' φτιαξε με τον Κούρκουλο, ο οποίος ήταν αρραβωνιασμένος με την κόρη μου, ή με τον Μάνο Κατράκη που η κομμώτρια Λάσκαρη τον απατούσε και του έτρωγε τα λεφτά».
Στο θέατρο, πάντως, έπαιξε πολλούς άλλους ρόλους, με μοναδική εξαίρεση την αρχαία τραγωδία.
«Δεν έπαιξα αρχαία τραγωδία γιατί τη σέβομαι πάρα πολύ, είναι κάτι μουσειακό για μένα. Ποτέ δεν μου έγινε πρόταση. Δεν μου αρέσει το μουσειακό θέατρο, μου αρέσει το καθημερινό θέατρο», είχε δηλώσει.
Σπούδασε πιάνο στην Αθήνα, ζωγραφική και διακόσμηση στο Παρίσι, σκηνογραφία και ενδυματολογία κοντά στο Γιάννη Τσαρούχη και υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης κοντά στον Κάρολο Κούν.
Από το 1954 ως το 1967 εργάστηκε στο ραδιόφωνο ως δημιουργός και εκτελέστρια. Από το 1955 ως το 1969 εργάστηκε σε εφημερίδες και περιοδικά ως συντάκτρια του ελεύθερου και καλλιτεχνικού ρεπορτάζ. Επίσης, ασχολήθηκε με λογοτεχνικές και άλλες μεταφράσεις.
Έχει συμμετάσχει από το 1954 σε ελληνικές και ξένες παραστάσεις και έργα στο θέατρο και τον κινηματογράφο, ενώ έχει εμφανιστεί και στην τηλεόραση.
Πηγή: Nooz.gr

Τρεις δεκαετίες μετά, το Voyager 1 πλησιάζει τo διαστρικό κενό

H ιστορική αποστολή Voyager 1, που αναχώρησε το 1977 για να εξερευνήσει το εξώτερο Ηλιακό Σύστημα, έχει πλέον ξεφύγει από τη σφαίρα επιρροής του Ήλιου και πλησιάζει το διαστρικό διάστημα.
Όπως ανακοίνωσε η NASΑ, το σκάφος βρίσκεται πλέον κοντά στην ηλιόπαυση, το όριο στο οποίο το ιονισμένο αέριο που εκπέμπει ο Ήλιος αναχαιτίζεται από εισερχόμενα διαστρικά σωματίδια και παύει να κινείται προς τα έξω.
«Ο ηλιακός άνεμος κόπασε. Το Voyager 1 πλησιάζει το διαστρικό κενό» δήλωσε ο Εντ Στόουν, επιστημονικός υπεύθυνος της αποστολής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech).
Ο Στόουν παρουσίασε τα συμπεράσματα της μελέτης του σε συνέδριο της Αμερικανικής Γεωφυσικής Εταιρείας που πραγματοποιείται στο Σαν Φρανσίσκο.
To Voyager 1 βρίσκεται τώρα σε απόσταση περίπου 17 δισ. χιλιομέτρων από τη Γη και συνεχίζει να απομακρύνεται με ταχύτητα 17 χιλιομέτρων την ώρα.
Η γεννήτρια ραδιενεργών ισοτόπων που το τροφοδοτεί με ενέργεια εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να λειτουργεί ακόμα και για δεκαετίες.
Ηλιόπαυση
Ο Ήλιος εκπέμπει ένα συνεχές, υπερηχητικό ρεύμα ιονισμένων σωματιδίων που εξαπλώνεται σε όλες τις κατευθύνσεις και σχηματίζει μια νοητή φυσαλίδα που ονομάζεται ηλιόσφαιρα -μια ασπίδα που προστατεύει τη Γη από την κοσμική ακτινοβολία του Γαλαξία μας.
Το 2004, και ενώ βρισκόταν σε απόσταση 14 δισ. χιλιομέτρων, το Voyager 1 πέρασε το λεγόμενο «όριο κρουστικού κύματος», το σημείο όπου ο ηλιακός άνεμος επιβραδύνεται σε υποηχητικές ταχύτητες.
Πέρασε τότε στην εξώτερη ζώνη της ηλιόσφαιρας, μια περιοχή σε σχήμα οβάλ που ονομάζεται ηλιοσφαιρικός κολεός. Στην περιοχή αυτή, η ταχύτητα του ηλιακού ανέμου συνεχίζει να μειώνεται. Τελικά, η ροή του ηλιακού ανέμου σταματά εντελώς στο εξωτερικό όριο της ηλιόσφαιρας, που ονομάζεται ηλιόπαυση.
Το Voayger 1 έχει φτάσει στο σημείο όπου τα ηλιακά σωματίδια αναγκάζονται να αλλάξουν πορεία και να κινηθούν «πλάγια», ωστόσο οι ερευνητές της αποστολής εκτιμούν ότι δεν έχει περάσει ακόμα την ηλιόπαυση.
Το σκάφος πάντως απέχει πολύ από το τελικό σύνορο του Ηλιακού Συστήματος: είναι το Νέφος του Όορτ, ένας πληθυσμός από εκατομμύρια κομήτες που βρίσκονται σε απόσταση ενός έτους φωτός, δηλαδή το ένα τέταρτο της απόστασης μέχρι το πλησιέστερο άστρο.
Στο μεταξύ, προς την ηλιόπαυση κινείται και το Voyager 2, μέλος της ίδιας αποστολής, το οποίο εκτοξεύτηκε κι αυτό το 1977 αλλά ακολούθησε διαφορετική πορεία με μικρότερη ταχύτητα.
Πηγή: in.gr

Μικρόβιο που ενσωματώνει αρσενικό στο DNA του ανακάλυψε η ΝΑSA

Ένα ανθεκτικότατο μικρόβιο που όμοιό του δεν έχουμε ξαναδεί και έχει ενσωματώσει στο DNA του το δηλητηριώδες στοιχείο αρσενικό αφορούσε τελικά η πολυαναμενόμενη ανακοίνωση της NASA.
Η ανακάλυψη αφορά σε ένα μικρόβιο που -αντίθετα με όσα πίστευαν οι επιστήμονες πως μπορεί να ισχύουν μέχρι σήμερα- ενσωματώνει στο DNA του το δηλητηριώδες στοιχείο αρσενικό. Ανακάλυψη που ουσιαστικά ανοίγει τον δρόμο σε θεωρίες περί εξωγήινης ζωής.
Συγκεκριμένα οι επιστήμονες θεωρούσαν δεδομένο πως για να ζήσει κάποιος οργανισμός χρειάζεται τα στοιχεία άνθρακα, υδρογόνο, άζωτο, οξυγόνο, θείο και φώσφορο. Την θεωρία αυτή έρχεται να ανατρέψει το συγκεκριμένο μικρόβιο που ανακαλύφθηκε στην λίμνη Μόνο στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ. Η Φελίσα Γούλφ Σάιμον, ερευνήτρια στην αστροβιολογία στο Αμερικανικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου ότι το βακτήριο που βρέθηκε σε λίμνη της Καλιφόρνια έχει καταφέρει να "αντικαταστήσει" τον φώσφορο με το αρσενικό και να αλλάξει και το DNA του.
Το παράξενο βακτήριο (συγκεκριμένα πρόκειται για το πρωτεοβακτήριο GFAJ-1, που ανήκει στην οικογένεια Holomonadaceae) μπορεί να μην έρχεται από το διάστημα αλλά φέρνει τα πάνω κάτω στις πεποιθήσεις των επιστημόνων που πλέον θεωρούν ότι για να υπάρχει οργανισμός που ζει και λειτουργεί στο δηλητηριώδες στοιχείο αρσενικό , ίσως υπάρχουν και ποικίλες άλλες μορφές ζωής που ως σήμερα δεν μπορούσαμε να διανοηθούμε.
«Τα ευρήματά αποτελούν υπενθύμιση πως η ζωή μπορεί να είναι πολύ πιο ευέλικτη από ό,τι μέχρι τώρα ξέραμε ή μπορούσαμε να φανταστούμε» ανέφερε στα ξένα πρακτορεία η Φελίσα Γουλφ-Σάιμον του Ινστιτούτου Αστροβιολογίας της NASA, μέλος της ερευνητικής ομάδας.
Η ενδιαφέρουσα ανακάλυψη αναμένεται να δημοσιευτεί αύριο στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό Science.
Να προσθέσουμε επίσης πως το μικρόβιο βρέθηκε στα αλμυρά νερά της Λίμνης Μόνο, που είναι γεμάτα αρσενικό και άλλες δηλητηριώδεις ουσίες . Στη συγκεκριμένη λίμνη τα ψάρια δεν μπορούν να επιζήσουν, ωστόσο είναι γεμάτη από βακτήρια.
Η ιδιαιτερότητα του μικροβίου που εντόπισαν οι επιστήμονες τώρα έχει να κάνει με το ότι το συγκεκριμένο μικρόβιο μπορεί και χρησιμοποιεί το αρσενικό, ένα δηλητήριο δηλαδή, ως δομικό συστατικό στο γενετικό υλικό του.
«Αν κάτι στη Γη μπορεί να κάνει κάτι τόσο αναπάντεχο, τι άλλο μπορεί να κάνει η ζωή που δεν έχουμε δει ακόμα;» είπε χαρακτηριστικά ο Πολ Ντέβις, ερευνητής της NASA που ανήκει στην ομάδα που μελετούν το μικρόβιο, και πρόσθεσε «Τώρα ήρθε η ώρα να το μάθουμε», εκτιμώντας πως η ανακάλυψη συνάδει με την αντίληψη πως ...δεν είμαστε μόνοι εκεί έξω.
Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

«Έφυγε» ο ηθοποιός Γιώργος Φούντας

Στα 86 του, έφυγε από τη ζωή, ο ηθοποιός Γιώργος Φούντας. Το τελευταίο διάστημα νοσηλευόταν σε νοσοκομείο των Αθηνών, χτυπημένος χρόνια από Αλτσχαϊμερ, έχοντας στο πλευρό του την σύντροφο της ζωής του, χορεύτρια, Χρυσούλα Ζώκα και τον γιο του Πάνο.
Γεννήθηκε το 1924 ,στο Μαυρολιθάρι Παρνασσίδας, στην Φωκίδα και σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών.
Έκανε την παρθενική του εμφάνιση στον κινηματογράφο το 1944 στην ταινία «Χειροκροτήματα» του Γ. Τζαβέλα και σχεδόν μια δεκαετία αργότερα ενσάρκωσε τον ρόλο του Μίλτου στην «Στέλλα» του Μ. Κακογιάννη. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο θέατρο στο έργο «Νυφιάτικο Τραγούδι».
Επίσης, έπαιξε σε μερικές από τις ιστορικές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφους όπως η «Μαγική Πόλη» του Ν. Κούνδουρου και τα «Κόκκινα Φανάρια» του Β. Γεωργιάδη, καθώς και στο «Ποτέ την Κυριακή» του Ζιλ Ντασέν.
Στην τηλεόραση έκανε την πρώτη του εμφάνιση το 1975 συμμετέχοντας στη μεταφορά στη μικρή οθόνη του «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του Ν. Καζαντζάκη.
Βραβεύτηκε από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης τις χρονιές 1966 και 1967 για την ερμηνεία του στις ταινίες Με την Λάμψη στα Μάτια και Πυρετός στην Άσφαλτο.
Έμεινε ιδιαίτερα γνωστή στον κόσμο η τελευταία σκηνή από την ταινία Στέλλα με την Μελίνα Μερκούρη όταν εκφωνούσε την περίφημη ατάκα: «Φύγε, Στέλλα, κρατάω μαχαίρι».
Η κηδεία του θα γίνει την προσεχή Τρίτη, στις 11.00 π.μ από το Α΄Νεκροταφείο της Αθήνας.

Ταινίες που έπαιξε ο Γιώργος Φούντας:
Λεβέντες της Θάλασσας (1997)
Μολυσμένα ύδατα (1987)
Το κορίτσι της Μάνης (1986)
17 Σφαίρες για έναν Άγγελο (1981)
Έξοδος Κινδύνου (1980)
Ο μεγάλος Ένοχος (1970)
Η Λεωφόρος της Προδοσίας (1969)
Ο Αντάρτης του Βάλτου (1969)
Ο Πρόσφυγας (1969)
Πολύ αργά για Δάκρυα (1968)
Πυρετός στην Άσφαλτο (1967)
Τρούμπα `67 (1967)
Με τη Λάμψη στα Μάτια (1966)
Ο Ψαρόγιαννος (1966)
Οι Στιγματισμένοι (1966)
Επαναστάτης (1965)
Αλέξης Ζορμπάς (1964)
Ανεμοστρόβιλος (1964)
Κραυγή (1964)
Ο Κράχτης (1964)
Το Κορίτσι της Κυριακής (1964)
Αμέρικα Αμέρικα (1963)
Ζήλεια (1963)
Κάθαρμα (1963)
Πολιορκία (1963)
Τα κόκκινα Φανάρια (1963)
Η μεγάλη Θυσία (1962)
Προδομένη Αγάπη (1962)
Η Κατάρα της Μάνας (1961)
Αν ήξερες Παιδί μου (1960)
Αντίο Ζωή (1960)
Η Αυγή του Θριάμβου (1960)
Λύτρωσέ με Αγάπη μου (1960)
Πόθοι στα Στάχυα (1960)
Ποτέ την Κυριακή (1960)
Η Ζαβολιάρα (1959)
Γαλήνη (1958)
Γερακίνα (1958)
Η Λίμνη των Πόθων (1958)
Μόνο για μια Νύχτα (1958)
Άσσοι του Γηπέδου (1956)
Το Κορίτσι με τα Μαύρα (1956)
Μαγική πόλη (1955)
Στέλλα (1955)
Ανοιχτή Θάλασσα (1954)
Γυναίκες δίχως Άντρες (1954)
Ο Άνεμος του Μίσους (1954)
Το Κορίτσι της Γειτονιάς (1954)
Η μαύρη Γη (1952)
Νεκρή Πολιτεία (1951)
Καταδρομή στο Αιγαίον (1946)
Χειροκροτήματα (1944)
Τηλεόραση
Γόβα στιλέτο (1993)
Κούρσα του θανάτου (1982)
Έξοδος κινδύνου (1978)
Γαλήνη (1976)
Κατοχή (1973)
Ο Χριστός ξανασταυρώνεται (1975)
Στον αργαλειό του φεγγαριού (1985)
Πηγή: Nooz.gr

Αποκαλύφτηκε το μυστικό της γάτας

Για πρώτη φορά οι επιστήμονες κατάφεραν να αποκαλύψουν τον πολύπλοκο φυσικό μηχανισμό που κρύβεται πίσω από την ικανότητα της γάτας να ρουφάει με τόση μαεστρία με τη γλώσσα της το γάλα ή το νερό, χωρίς να λερώνεται ή να μουσκεύεται.
Το φαινόμενο αυτό πάντα γοήτευε τους ανθρώπους, ειδικούς και μη, αλλά παρέμενε μυστηριώδες ως τώρα, γιατί τα γυμνά μάτια μας δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τι ακριβώς κάνει μια γάτα με ένα υγρό. Η νέα ανακάλυψη όμως ρίχνει φως στη "φυσική του ρουφήγματος" της γάτας.
Οι ερευνητές των πανεπιστημίων ΜΙΤ, Πρίνστον και Βιρτζίνια των ΗΠΑ, υπό τον βιοφυσικό Ρόμαν Στόκερ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό "Science", σύμφωνα με τα πρακτορεία Ρόιτερ και Γαλλικό, το BBC, τη "Γκάρντιαν" και τους "Τάιμς της Νέας Υόρκης", χρησιμοποίησαν βιντεοκάμερα υψηλής ταχύτητας και διαπίστωσαν ότι η γάτα, χωρίς να το κάνει συνειδητά φυσικά, καθώς ρουφάει ένα υγρό, δημιουργεί μια ισορροπία ανάμεσα στη βαρύτητα και στην αδράνεια, με συνέπεια να δημιουργεί ένα είδος αντίστροφου "καταρράκτη", που ανυψώνει σε συνεχή ροή το υγρό προς το στόμα της, μόλις αυτή χώσει τη γλώσσα της μέσα σε ένα μπολ.
Όπως αποκαλύπτεται τώρα, αντίθετα με το σκύλο που χρησιμοποιεί τη λυγισμένη γλώσσα του ως "σπάτουλα" και καταφέρνει να μουσκεύει συνεχώς το σαγόνι του (ή να χύνει τα υγρά στο πάτωμα…), η γλώσσα της γάτας δεν βουτάει βαθιά μέσα στο υγρό σχηματίζοντας καμπύλη, για να δημιουργήσει ένα είδος "κουτάλας", αλλά αντίθετα ανεβοκατεβαίνει αστραπιαία πάνω-κάτω, ακουμπώντας μόνο την επιφάνεια του υγρού.
Πετυχαίνει έτσι να δημιουργήσει μια σχεδόν κάθετη στήλη υγρού ανάμεσα στην άκρη της γλώσσας της και στην υγρή επιφάνεια, με αποτέλεσμα το υγρό να ανυψώνεται ακριβώς προς το στόμα της και το σαγόνι της να μένει στεγνό.
Η στήλη του υγρού δημιουργείται από την ταυτόχρονη επίδραση των δύο δυνάμεων της φύσης, της βαρύτητας που ωθεί το υγρό προς το μπολ, και της αδράνειας που ωθεί το υγρό προς τη γλώσσα και το στόμα της. Η γάτα γνωρίζει ενστικτωδώς πόσο γρήγορα πρέπει να κινεί τη γλώσσα της πάνω-κάτω στο υγρό, ώστε να ισορροπεί τις δύο αυτές δυνάμεις, και πότε ακριβώς πρέπει να κλείσει το στόμα της για να ρουφήξει το υγρό που ανεβαίνει. Αν το κλείσει ένα κλάσμα του δευτερολέπτου πιο αργά, τότε η βαρύτητα θα υπερισχύσει και η στήλη υγρού θα σπάσει, με συνέπεια το υγρό να ξαναπέσει στο μπολ.
Οι γάτες κάνουν τέσσερα ρουφήγματα ανά δευτερόλεπτο κατά μέσο όρο και κάθε ρούφηγμα ανεβάζει στο στόμα τους περίπου ένα χιλιοστόλιτρο υγρού, σύμφωνα με τους ερευνητές. "Οι γάτες είναι εξυπνότερες από ό,τι πολλοί άνθρωποι νομίζουν, τουλάχιστον όσον αφορά την υδροδυναμική", δήλωσε ο ερευνητής Τζέφρι Αρίστοφ του πανεπιστημίου Πρίνστον.
Η ανακάλυψη, πέρα από τη σημασία της για τη βιολογία, μπορεί να έχει αντίκτυπο στη ρομποτική κίνηση των υγρών. Ήδη οι ερευνητές έφτιαξαν ένα μηχανικό μοντέλο γλώσσας, που ανεβοκατεβαίνει σε ένα μπολ και μιμείται το ρούφηγμα της γάτας.
Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία (με συνδρομή) στη διεύθυνση: http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/science.1195421
Πηγή: Nooz.gr

Θεραπεύουν την τύφλωση με νέο τσιπ

Ένα τσιπ που περιλαμβάνει 1.500 φωτοευαίσθητα στοιχεία μπορεί να αντικαταστήσει κατεστραμμένα κύτταρα στο μάτι, δίνοντας διακριτικό φως στους τυφλούς.
Η ανακάλυψη έγινε από γερμανούς επιστήμονες η οποίοι εμφύτευσαν το τσιπ στον αμφιβληστροειδή τυφλών και αυτοί κατάφεραν να διακρίνουν σχήματα και αντικείμενα γύρω τους.
H ανακάλυψη έγινε από τον Έμπερχαρτ Τσρένερ, πρόεδρο του Οφθαλμιατρείου στο Πανεπιστήμιο του Τούμπιγκεν, στη Γερμανία.
Συγκεκριμένα, το τσιπ δίνει φως σε όσους υποφέρουν από την κληρονομική γενετική νόσο των οφθαλμών που ονομάζεται μελαγχρωματική αμφιβληστροειδοπάθεια και προκαλεί τύφλωση.
Στο πλαίσιο της εφαρμογής του τσιπ σε ασθενείς, οι γιατροί το τοποθέτησαν κάτω από τον αμφιβληστροειδή, αντικαθιστώντας με αυτόν τον τρόπο τους κατεστραμμένους κυτταρικούς φωτο-υποδοχείς.
Το τσιπ επιτρέπει την είσοδο του φωτός και ακολούθως το μάτι χρησιμοποιεί τις φυσικές λειτουργίες επεξεργασίας εικόνας που διαθέτει για να παράγει σταθερή οπτική εικόνα.
Πρόκειται για μία τετράγωνη συσκευή, η οποία έχει μήκος και πλάτος μόλις τριών χιλιοστών και πάχος ένα δέκατο του χιλιοστού.
Μια μικρή μπαταρία τοποθετείται πίσω από το αυτί και τροφοδοτεί μερεύμα το τσιπ, μέσω ενός μικρού καλωδίου που εμφυτεύεται και αυτό κάτω από το δέρμα.
Όπως είπε ο γερμανός επιστήμονας «η συσκευή επιτρέπει στους πάσχοντες να έχουν αρκετή όραση ώστε να αυτοεξυπηρετούνται στην καθημερινότητά τους, καθώς μπορούν πλέον να εντοπίζουν αντικείμενα σε ένα τραπέζι μπροστά τους, και να βαδίζουν σε ένα δωμάτιο χωρίς να σκοντάφτουν σε εμπόδια».
Μάλιστα, ο ένας εκ των έντεκα που τυφλών που συμμετείχαν στο πείραμα κατάφερε να διακρίνει επτά διαφορετικές αποχρώσεις του γκρι, να διαβάσει το όνομά του, καθώς επίσης να διακρίνει ανάμεσα σε ένα μαχαίρι, ένα κουτάλι και ένα πιρούνι.
Σε μερικούς πάντως πάσχοντες δεν εμφανίστηκε καμία βελτίωση καθώς η περίπτωσή τους κρίθηκε προχωρημένου σταδίου.
Οι ειδικοί εκτιμούν πως η συσκευή θα είναι ευρέως διαθέσιμη σε περίπου πέντε χρόνια.
Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Proceedings of Royal Society B.
Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ

"Έφυγε" η Καίτη Χωματά

Στα 64 της χρόνια έφυγε από τη ζωή μία από τις πιο αγαπητές τραγουδίστριες του Νέου Κύματος, η Καίτη Χωματά.
Επασχε χρόνια από καρκίνο και πριν από λίγο καιρό είχε τραυματιστεί σε τροχαίο ατύχημα και νοσηλευόταν στο νοσοκομείο ΝΙΜΙΤΣ.
Συνέδεσε το όνομα της με μεγάλες επιτυχίες του μουσικού ρεύματος που κυριάρχησε την δεκαετία του '60 και του '70. «Θα διώξω τα σύννεφα , θα γίνω φεγγάρι», «Μια αγάπη για το καλοκαίρι», «Κι αν σ΄ αγαπώ δεν σ΄ορίζω», «Το Χριστινάκι», «Η Μαρία των Βράχων» είναι μόνο λίγοι τίτλοι μεγάλων επιτυχιών της, ενώ ο Γιάννης Σπανός ήταν ο συνθέτης με τον οποίο και συνεργάστηκε τα περισσότερα χρόνια.
Η τραγουδίστρια περιόδευσε στα «χρυσά της χρόνια» στην ομογένεια, στην Αμερική, στον Καναδά, στην Γερμανία, στην Κύπρο.
Χτυπημένη από τον καρκίνο σε πολύ νεαρή ηλικία, ταλαιπωρήθηκε περίπου 28 χρόνια, δίνοντας όμως την μάχη της πάντα με αξιοπρέπεια.
Την χειμερινή σεζόν 2009-2010 τραγούδησε σε μουσική σκηνή στο Γκάζι μαζί με άλλους συντελεστές του Νέου Κύματος, όπως την Πόπη Αστεριάδη, τον Μιχάλη Βιολάρη, τον Κώστα Καράλη.
Γεννήθηκε στην Πλάκα, σπούδασε κλασσικό μπαλέτο και σε πολύ μικρή ηλικία την ανακάλυψε ο Γιάννης Οικονομίδης, ο οποίος και την έβαλε στον χώρο της μουσικής. Ηταν παντρεμένη και είχε δύο κόρες.
Η νεκρώσιμη ακολουθία θα ψαλλεί την Τρίτη 26/10/2010, στις 4 το απόγευμα, στον Ιερό Ναό Αγ. Μαρίνας Ηλιούπολης και θα ταφεί στο Νεκροταφείο Ηλιούπολης.
Υπουργείο Πολιτισμού
«Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού θα ήθελε να εκφράσει τη λύπη της για το θάνατο της Καίτης Χωματά. Η τραγουδίστρια που ταυτίστηκε με το ΄΄Νέο Κύμα΄΄ τις δεκαετίες του 60 και του 70, έδωσε τη φωνή της σ ένα μουσικό ρεύμα που χαρακτήρισε μια ολόκληρη γενιά. Η διαδρομή της υπήρξε δημιουργική, σεμνή και συνεπής, όπως και ή ίδια ως χαρακτήρας και ως ερμηνεύτρια. Η φωνή της μέσα από τα τραγούδια θα μείνει ζωντανή ώστε να θυμίζει το ήθος της, τόσο το προσωπικό όσο και το καλλιτεχνικό».
Πηγή: Nooz.gr

«Εφυγε» ο Γιάννης Δαλιανίδης

Στα 87 του χρόνια εξέπνευσε, λίγα λεπτά πριν τις 8 το πρωί του Σαββάτου 16/10/2010, στο νοσοκομείο Μετροπόλιταν, όπου νοσηλευόταν τον τελευταίο μήνα, ο δημοφιλής σκηνοθέτης Γιάννης Δαλιανίδης.
Η πολιτική του κηδεία, κατόπιν επιθυμίας του ιδίου, θα γίνει στις 15.00 της Δευτέρας 18/10/2010 από το Α΄ Νεκροταφείο της Αθήνας.
Σύμφωνα με τη ΝΕΤ, νοσηλευόταν με αναπνευστικά προβλήματα και πολυοργανική ανεπάρκεια.
Ο Γιάννης Δαλιανίδης, σκηνοθέτης και σεναριογράφος από τους πιο εμπορικούς του ελληνικού κινηματογράφου, γεννημένος στη Θεσσαλονίκη στις 31 Δεκεμβρίου του 1923, μεγάλωσε από θετούς γονείς.
Ξεκίνησε την καριέρα του, ως χορευτής και χορογράφος, με καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Γιάννης Νταλ. Από το 1958 άρχισε να γράφει σενάρια για κινηματογραφικές ταινίες, με πρώτο το σενάριο της ταινίας «Το τρελοκόριτσο».
Η σκηνοθετική του καριέρα «ανέτειλε» το 1959 με την ταινία «Η μουσίτσα». Την ίδια χρονιά βγήκε στο πανί η ταινία «Λαός και Κολωνάκι».
Το 1961 ξεκινά τη συνεργασία του με την εταιρία Φίνος Φιλμς. Με την ταινία του «Ο κατήφορος», ο Γιάννης Δαλιανίδης καθιερώνει άλλη μία πρωταγωνίστρια του Ελληνικού Κινηματογράφου, τη Ζωή Λάσκαρη, όπως άλλωστε, έκανε αργότερα με πολλές άλλες ηθοποιούς, ανάμεσά τους την αδερφική του φίλη Μάρθα Καραγιάννη.
Με τον «Κατήφορο» η ως τότε Ζωή Κουρούκλη, βαφτίζεται από τον σκηνοθέτη, Ζωή Λάσκαρη, για να μη συνδέεται με την συνόνόματη και συνεπώνυμή της ξαδέρφη, που εκείνη την εποχή έκανε επιτυχημένη καριέρα ως τραγουδίστρια.
Μετά τον Κατήφορο, η καριέρα του Γιάννη Δαλιανίδη εκτινάσεται στα ύψη, ακολουθεί η δημιουργία σειράς ταινιών κυρίως μιούζικαλ, χαρακτηρισμό τον οποίο ο ίδιος δεν αποδεχόταν, επιμένοντας στον όρο «μουσικές κωμωδίες».
Συνολικά, σκηνοθέτησε περισσότερες από 60 ταινίες και στις περισσότερες είχε γράψει ο ίδιος το σενάριο.
Από τη δεκαετία του ΄70 μπαίνει και στον χώρο της τηλεόρασης σκηνοθετώντας σειρές, που άφησαν εποχή, όπως το Λούνα Πάρκ (1974-1981), τα Λιονταράκια, το Ρετιρέ, οι Μικρομεσαίοι, Στραβά κι Ανάποδα, Το τρίτο στεφάνι (1995) και το τελευταίο σήριαλ με τίτλο Μικρές Αμαρτίες (1999).
Στις συνεντεύξεις του αρεσκόταν να μιλά για τα παιδικά του χρόνια στη Θεσσαλονίκη και για την αγάπη του για τον χορό και τον κινηματογράφο.
Η καριέρα του, ως ηθοποιού, σε ηλικία 10 μόλις χρόνων, ξεκίνησε από το παιδικό θέατρο. Όπως έλεγε ο ίδιος «σε ό,τι καλλιτεχνικό, τρύπωνα». Σε ερώτηση, μάλιστα, για το πώς προέκυψε η αγάπη του για το σινεμά, ο Γιάννης Δαλιανίδης είχε πει πως όταν ήταν μικρός, σε έναν από τους χώρους της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης υπήρχε ένα άσπρο πανί, που προβάλλονταν διαφημίσεις. «Ηταν μαγευτικό αυτό. Με χάραξε και από εκεί ξεκίνησαν όλα».
Πολύ συχνά στις συνεντεύξεις του μιλούσε και για τη μητέρα του, τη γυναίκα που τον είχε υιοθετήσει, αποκαλύπτοντας μάλιστα πως η αγάπη του γι αυτήν δεν τον άφησε να φύγει στο εξωτερικό και να κάνει καριέρα εκεί. «Μου φαινόταν αδιανόητο να αφήσω μια γριούλα μετά από όσα είχε προσφέρει σε μένα».

Υπουργείο Πολιτισμού
«Η ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού εκφράζει τη θλίψη της για το θάνατο του Γιάννη Δαλιανίδη. Ο Γιάννης Δαλιανίδης υπήρξε διορατικός, καλλιτεχνικά ελεύθερος και προοδευτικός, διαμορφώνοντας όσο λίγοι, την ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου. Η πίστη του προς τους νέους δημιουργούς και η συμβολή του στην αισθητική της 7ης Τέχνης που με τόση αγάπη υπηρέτησε, ανέδειξε το χώρο του σινεμά σε πηγή καλλιτεχνικής έξαρσης, σε εποχές δύσκολες, όπως ήταν οι δεκαετίες του ‘50 και του ‘60. Ο Γιάννης Δαλιανίδης θα παραμείνει τόσο επίκαιρος και τόσο ζωντανός όσο και οι ταινίες του, που έχουν κατακτήσει ξεχωριστή θέση στην καρδιά και στη ζωή των Ελλήνων».
ΣΥΝ
«Το Τμήμα Πολιτισμού του ΣΥΝ εκφράζει τη βαθιά του θλίψη για το θάνατο του Γιάννη Δαλιανίδη, που υπηρέτησε τον ελληνικό κινηματογράφο για δεκαετίες. Σεναριογράφος και σκηνοθέτης, πλήθος ταινιών, εισήγαγε κενότατες τεχνικές, υπήρξε πρωτοπόρος στο δύσκολο είδος του μιούζικαλ, αλλά και της ελληνικής κωμωδίας. Στους οικείους του εκφράζουμε τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια».
Δημοκρατική Αριστερά
« Η Δημοκρατική Αριστερά εκφράζει τη βαθιά της θλίψη για το θάνατο του Γιάννη Δαλιανίδη. Προσηλωμένος στις δημοκρατικές αρχές, αγωνίστηκε έως το τέλος της ζωής του για την ανανέωση των ιδεών της αριστεράς, στηρίζοντας την ίδρυση της Δημοκρατικής Αριστεράς. Σταθερός δημοκράτης από τα νεανικά του χρόνια, πέρασε ένα διάστημα της ζωής του σε στρατόπεδο συγκέντρωσης των Γερμανών. Ο Γιάννης Δαλιανίδης σημάδεψε με το έργο του μια ορισμένη περίοδο του ελληνικού κινηματογράφου».
Πηγή: Nooz.gr

Unilever: Αποκτά τον κλάδο παγωτού της ΕΒΓΑ και 65 εργαζόμενους

Tη σύναψη συμφωνίας, βάσει της οποίας η Unilever θα αποκτήσει τις μάρκες παγωτού της ΕΒΓΑ (μεταξύ των οποίων τα Scandal, Variete και Karabola), καθώς επίσης και το δίκτυο διανομής τους, ανακοίνωσαν οι Unilever και η ΕΒΓΑ.
Σημειώνεται, ότι η ΕΒΓΑ θα διατηρήσει τις παραγωγικές εγκαταστάσεις και το κέντρο αποθήκευσής της και θα παράγει τόσο τα υπάρχοντα παγωτά ΕΒΓΑ, καθώς και ορισμένα παγωτά της Unilever για την εγχώριο αγορά και το εξωτερικό.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, η συμφωνία αυτή θα εμπλουτίσει το χαρτοφυλάκιο των παγωτών της Unilever και θα φέρει το παγωτό ακόμη πιο κοντά στον Έλληνα καταναλωτή μέσα από τη διεύρυνση του δικτύου διανομής και την ενίσχυση της καινοτομίας.
Ο Πρόεδρος της ΕΛΑΪΣ-UNILEVER HELLAS, κ. Σπύρος Δεσύλλας, σχολίασε χαρακτηριστικά: «Είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος που η Unilever ενώνει δυνάμεις με την ΕΒΓΑ, την εταιρία που δημιούργησε την αγορά του επώνυμου παγωτού στην Ελλάδα. Η συμφωνία αυτή επιβεβαιώνει τη δέσμευση της Unilever στην ελληνική αγορά και την αποφασιστικότητά της να αξιοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις ευκαιρίες ανάπτυξης, παρά το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον».
Στις επενδύσεις της Unilever στην Ελλάδα, την τελευταία τετραετία, συγκαταλέγονται η απόκτηση του 100% των μετοχών της ΕΛΑΪΣ Α.Ε. κατά το 2006, η επέκταση της παραγωγικής βάσης της Unilever στο Ρέντη και η επικείμενη κατασκευή κέντρου διανομής και αποθήκευσης στο Σχηματάρι.
Ο κ. Κύρος Φιλίππου, Αντιπρόεδρος της ΕΒΓΑ, δήλωσε: «Η συνεργασία αυτή θα αξιοποιήσει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και των δύο πλευρών, προσφέροντας συνέχεια στην πορεία του παγωτού, νέες επενδύσεις και ανάπτυξη. Είμαι πεπεισμένος ότι η δυνατή κληρονομιά και η εμπειρία της ΕΒΓΑ θα συνεισφέρουν σημαντικά στη συνεχιζόμενη επιτυχία των παγωτών ΕΒΓΑ και Algida στη χώρα μας».
Το 2009, ο τζίρος του κλάδου των παγωτών της ΕΒΓΑ ανήλθε σε 32 εκατ. ευρώ. Στο πλαίσιο της συμφωνίας, περίπου 65 εργαζόμενοι της ΕΒΓΑ θα μεταφερθούν στην Unilever. Η συμφωνία τελεί υπό την αίρεση της έγκρισης της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Πηγή: ΗΜΕΡΗΣΙΑ

Οικογένεια - Μαθουσάλες

Στα 108 της χρόνια, η Ελεν Φέιθ Κιν Ράιτσερτ εξακολουθεί να αποφεύγει τα λαχανικά, το πρωινό ξύπνημα και οτιδήποτε έχει να κάνει με έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Αντίθετα, λατρεύει τα χάμπουργκερ, τη σοκολάτα, τα κοκτέιλ και τη νυχτερινή ζωή στη Νέα Υόρκη.
Επιπλέον είναι φανατική καπνίστρια. Παρά το εγκεφαλικό που υπέστη πριν από πέντε χρόνια, η σκέψη της είναι διαυγής και η μνήμη της καλύτερη από της 37χρονης Φιλιππινέζας που την προσέχει. Όταν το 1985 έχασε τον άντρα της αποφάσισε να γυρίσει τον κόσμο.
Στην ηλικία των 84 ετών ταξίδεψε στην Ιρλανδία, στην Ισπανία, στην Ιταλία, στην Τουρκία, στην Αίγυπτο, στην Κίνα, στην Ιαπωνία και στην Αυστραλία.
Σήμερα η «Χαρούμενη», όπως την αποκαλούσε η οικογένειά της από τότε που ήταν μικρή, κινείται μόνο στο Μανχάταν. Πρόσφατα πήγε στον κινηματογράφο για να δει την ταινία «Iron Man 2». Στην ίδια αίθουσα είχε παρακολουθήσει το 1918 την ταινία «Σαμψών και Δαλιδά».
Πολλές φορές επισκέπτεται τα μικρότερα αδέλφια της: τον Ιρβινγκ που είναι 104 χρόνων και τον Πίτερ που πρόσφατα έκλεισε έναν αιώνα ζωής. Η μοναδική απώλεια μέχρι σήμερα είναι η Λι που άφησε την τελευταία της πνοή στην ηλικία των 102 ετών.
Η περίπτωση αυτών των τεσσάρων υπεραιωνόβιων αδελφών, μοναδική στα χρονικά, τράβηξε σαν μαγνήτης το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας. Ερευνητές από τη Νέα Υόρκη και τη Βοστόνη πήραν δείγματα αίματος και υπέβαλαν εκατοντάδες ερωτήσεις στην Ελεν, Ιρβινγκ και τον Πίτερ.
Σκοπός της μελέτης τους είναι να ξεκλειδώσουν ένα μυστικό που απασχολεί όλο και περισσότερο τις σημερινές κοινωνίες: Πώς καταφέρνουν κάποιοι τυχεροί να φτάνουν και να ξεπερνούν τα 100 χρόνια ζωής και συγχρόνως να παραμένουν τόσο υγιείς και δραστήριοι; Και πώς μπορεί αυτοί οι άνθρωποι να αποτελούν μικρότερο βάρος για το σύστημα υγείας από τους κανονικούς θνητούς;
Οι ειδικοί έχουν υπολογίσει ότι το προσδόκιμο ζωής στον ανεπτυγμένο κόσμο έχει αυξηθεί τα τελευταία 170 χρόνια κατά έναν μέσο όρο τριών μηνών το χρόνο. Το ερώτημα που τίθεται λοιπόν είναι πώς μπορεί να προστατευτεί η τρίτη ηλικία από ασθένειες όπως η αρτηριοσκλήρωση, ο διαβήτης, ο καρκίνος και το Αλτσχάιμερ.
Η ομάδα των ερευνητών που «ανέκρινε» την Ελεν Φέιθ Κιν Ράιτσερτ και πολλούς άλλους υπεραιωνόβιους για τις συνθήκες και τον τρόπο ζωής τους, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη συνταγή.
Η αποχή από το κάπνισμα και το αλκοόλ, η φυσική άσκηση, η ισορροπημένη διατροφή φαίνεται ότι αφορούν μόνο στους κοινούς θνητούς. «Οι υπεραιωνόβιοι είναι μια ξεχωριστή τάξη», επισημαίνει ο επικεφαλής της ομάδας Νιρ Μπαρτζιλάι. «Αυτοί οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί, πιο αργοί. Πεθαίνουν από τις ίδιες ασθένειες που πεθαίνουμε κι εμείς αλλά τριάντα χρόνια αργότερα και συνήθως σε μικρό χρονικό διάστημα από τη στιγμή που θα εμφανίσουν τα πρώτα συμπτώματα».
Οι ερευνητές κατάφεραν, πάντως, να εντοπίσουν μερικά κοινά σημεία σε αυτούς τους ανθρώπους: «Πολλοί από αυτούς - δηλώνει ο Μπαρτζιλάι - είχαν έναν μοναδικό σύντροφο στη ζωή τους».
Η μονογαμία ως κλειδί της μακροζωίας, δεν φαίνεται να πείθει ιδιαίτερα τους επιστήμονες. Από τις μελέτες τους σε ένα δείγμα 2.600 υπερήλικων, διαπίστωσαν, όμως, ότι η εξωστρέφεια, η κοινωνικότητα σε ένα σταθερό κοινωνικό περιβάλλον διαδραματίζουν πρωτεύοντα ρόλο. Εξίσου σημαντικοί παράγοντες είναι η αισιοδοξία και το θετικό πνεύμα.
Μια εξήγηση βρίσκεται ασφαλώς και στα γονίδια. Πριν από μερικές εβδομάδες, το έγκυρο επιστημονικό περιοδικό Science δημοσίευσε στις σελίδες του την είδηση ότι ερευνητές κατάφεραν να εντοπίσουν 150 παραλλαγές στο γονιδίωμα των υπεραιωνόβιων. Όπως υποστηρίζουν, με αυτή την ανακάλυψη είναι σε θέση να προσδιορίσουν το προσδόκιμο ζωής ενός ατόμου με μια ακρίβεια της τάξης του 77%.
Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, οι υπεραιωνόβιοι έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν ασθένειες που συνδέονται με την τρίτη ηλικία όπως διαβήτη και υπέρταση, καθώς τα γονίδιά τους διαθέτουν μηχανισμούς άμυνας απέναντι σε αυτές τις παθήσεις.
Η ακαδημαϊκή κοινότητα και τα μέσα ενημέρωσης υποδέχθηκαν αυτή τη μελέτη ως ορόσημο στο πεδίο της έρευνας για την μακροζωία. Το επόμενο βήμα για τους ειδικούς είναι να ανακαλύψουν τον τρόπο που προστατεύουν τους υπεραιωνόβιους αυτές οι 150 παραλλαγές που εντοπίστηκαν στα γονίδιά τους.
Η κατανόηση αυτού του μηχανισμού θα ανοίξει το δρόμο για πολλές νέες θεραπείες. Και ενδεχομένως για κοινωνίες που θα αποτελούνται ως επί το πλείστον από Μαθουσάλες.
Πηγή: Nooz.gr

Δεν μεταφέρεται η καλοκαιρινή άδεια

Ο Αρειος Πάγος με την υπ’ αριθμ. 455/2010 απόφασή του, έκρινε ότι η θερινή άδεια (αναψυχής) δεν μεταφέρεται το επόμενο έτος, αλλά και σε περίπτωση που άδεια δεν χορηγηθεί με υπαιτιότητα του εργοδότη, θα προσαυξάνονται οι αποδοχές αδείας.
Ειδικότερα, τον Άρειο Πάγο απασχόλησε περίπτωση εργαζόμενου στη ΔΕΗ, που κρίθηκε ότι η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού «υποχρεούται να καταβάλει στον μισθωτό τις αποδοχές αδείας προσαυξημένες, κατά 100%, αφού, η μη χορήγησή τους οφείλεται σε υπαιτιότητα (ελαφρά αμέλεια), των οργάνων της ΔΕΗ.
Πιο συγκεκριμένα οι αρμόδιες υπηρεσίες της επιχείρησης ήταν υποχρεωμένες, πριν από τη λήξη κάθε ημερολογιακού έτους, να χορηγήσουν την ετήσια άδειά στον εργαζόμενο, έστω και αν εκείνος δεν υπέβαλε την προβλεπόμενη από το άρθρο 4 του Α.Ν. 539/1945, αίτηση».
Ακόμη, σύμφωνα με την αρεοπαγιτική απόφαση δεν επιτρέπεται, ούτε με συμφωνία μεταξύ του εργαζομένου και του εργοδότη, η μεταφορά των ημερών της ετήσιας άδειας του τελευταίου, που δεν του χορηγήθηκαν από τον εργοδότη στο επόμενο ή στα μεθεπόμενα έτη.
Ως συνέπεια να είναι ανίσχυρη τέτοια συμφωνία και ο εργοδότης ο οποίος δεν χορήγησε πλήρη την κανονική άδεια στο μισθωτό του, κατά τη διάρκεια του έτους που αυτή αφορά, να είναι υποχρεωμένος, από το τέλος του αντίστοιχου έτους να καταβάλει σε αυτόν τις αντίστοιχες προς τις ημέρες αυτές αποδοχές αδείας με προσαύξηση κατά 100%.
Πηγή: ΕΘΝΟΣ

Βιταμίνη Β εναντίον Αλτσχάιμερ

Σύμμαχος της καλής υγείας του εγκεφάλου αποδεικνύεται η βιταμίνη Β. Οπως διαπίστωσαν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, η βιταμίνη Β επιβραδύνει έως και 50% τη συρρίκνωση του εγκεφάλου που προκαλεί με τη σειρά της η ανάπτυξη της νόσου Αλτσχάιμερ, αλλά και τη νοητική και γνωσιακή έκπτωση που προκαλούνται φυσιολογικά με την πάροδο της ηλικίας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα διεθνούς μελέτης, η υψηλή δοσολογία βιταμίνης Β «εξουδετερώνει» από το αίμα το αμινοξύ ομοκυστεΐνη, με αποτέλεσμα να επιβραδύνεται από 30% έως 50% ο ρυθμός συρρίκνωσης του εγκεφάλου.
Οπως εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής David Smith, υπεύθυνος της έρευνας από τη Σχολή Φαρμακολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, «την αναγκαία δόση δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση να τη λάβουμε από τη διατροφή: είναι 4 φορές υψηλότερη σε φυλλικό οξύ, 300 φορές υψηλότερη σε βιταμίνη Β12 και 15 φορές μεγαλύτερη σε βιταμίνη Β6. Εντούτοις, θα συμβούλευα νέους και υγιείς πως μέσω της μεσογειακής διατροφής που είναι πλούσια σε αυτές τις βιταμίνες, μπορούν να επιτύχουν σημαντική πρόληψη κατά της άνοιας».
«Η ομοκυστεΐνη καταστρέφει τα αγγεία με αποτέλεσμα να μη μεταφέρεται αίμα στον εγκέφαλο. Ετσι, οι νευρώνες δεν μπορούν να πάρουν ούτε οξυγόνο ούτε γλυκόζη και πεθαίνουν. Εμείς χρησιμοποιούμε ήδη στην καθημερινή μας κλινική πράξη βιταμίνη Β σε ασθενείς με υψηλή ομοκυστεΐνη με πολύ καλά αποτελέσματα», εξηγεί στα «ΝΕΑ» η κ. Μάγδα Τσολάκη, καθηγήτρια Νευρολογίας στο ΑΠΘ και πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Νόσου Αλτσχάιμερ.
Τη μελέτη έκανε o καθηγητής David Smith σε συνεργασία με νορβηγούς ερευνητές και συμμετείχαν 168 εθελοντές τρίτης ηλικίας. Ολοι είχαν ήπια απώλεια μνήμης και αντιμετώπιζαν δυσκολίες στην έκφραση λόγου. Βάσει των συμπτωμάτων, σχεδόν οι μισοί αναμενόταν να εμφανίσουν νόσο Αλτσχάιμερ τα επόμενα πέντε χρόνια.
Οι μισοί από αυτούς λάμβαναν καθημερινά τα συστατικά της βιταμίνης Β, φυλλικό οξύ, Β6 και Β12, ενώ οι άλλοι μισοί λάμβαναν εικονική αγωγή (πλασέμπο).
Η ποσότητα που τους χορηγούνταν ήταν 300 φορές μεγαλύτερη από τη συνιστώμενη ημερήσια δοσολογία για τη Β12, 15 φορές μεγαλύτερη για τη Β6 και τέσσερις φορές μεγαλύτερη για το φυλλικό οξύ.
Τόσο στην αρχή της έρευνας όσο και έπειτα από δύο χρόνια, έγιναν μαγνητικές τομογραφίες και συγκρίθηκαν οι εγκέφαλοι των ανθρώπων, προκειμένου να ελεγχθεί το μέγεθος της συρρίκνωσης του εγκεφάλου που προκαλεί την ήπια νοητική έκπτωση, η οποία συχνά οδηγεί στην άνοια.
Κατά μέσο όρο ο εγκέφαλος συρρικνώνεται φυσιολογικά με ρυθμό 0,5% ετησίως μετά την ηλικία των 60 ετών, ενώ στα πρόσωπα με μέτρια νοητικά προβλήματα κατά 1%. Στους νοσούντες με Αλτσχάιμερ, ο ρυθμός συρρίκνωσης φτάνει σε ετήσια βάση 2,5%.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, σε όσους λάμβαναν συμπληρώματα βιταμίνης Β, ο ρυθμός συρρίκνωσης του εγκεφάλου είχε μειωθεί κατά 30% και σε κάποιες περιπτώσεις έως και 50%.
Οσοι είχαν λάβει το εικονικό φάρμακο εμφάνισαν μέση ετήσια εγκεφαλική συρρίκνωση 1,08%, ενώ όσοι είχαν πάρει βιταμίνη Β μόνο 0,76%.
Μάλιστα όσοι εθελοντές είχαν την περισσότερη ομοκυστεΐνη στο αίμα τους, όταν άρχισε η μελέτη, ωφελήθηκαν συγκριτικά περισσότερο, καθώς οι εγκέφαλοί τους συρρικνώθηκαν με τον μισό ρυθμό σε σχέση με όσους είχαν πάρει το εικονικό χάπι.
Γι΄ αυτό και οι βρετανοί επιστήμονες εκτιμούν πως η δράση της βιταμίνης Β «εξουδετερώνει» την ομοκυστεΐνη κι έτσι εξηγούν την προστατευτική δράση της στους ηλικιωμένους.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «ΡLoS».
Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ

Φάρμακα για την οστεοπόρωση και καρκίνος

Οι άνθρωποι που παίρνουν επί μεγάλο χρονικό διάστημα (για πάνω από πέντε χρόνια) μια ευρέως χρησιμοποιούμενη κατηγορία φαρμάκων για την οστεοπόρωση, πιθανώς διπλασιάζουν τον κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του οισοφάγου, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα, η οποία για πρώτη φορά έκανε αυτή τη διαπίστωση.
Η μελέτη, υπό την δρ. Τζέην Γκριν της Μονάδας Επιδημιολογίας Καρκίνου του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που δημοσιεύτηκε στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό "British Medical Journal", σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ και το BBC, μελέτησε τις περιπτώσεις περίπου 3.000 γυναικών και ανδρών άνω των 40 ετών, που είχαν διαγνωστεί με καρκίνο.
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι τα πορίσματά τους είναι μεν ανησυχητικά, όμως δεν θα έπρεπε να οδηγήσουν άμεσα τους γιατρούς ή τους ασθενείς να αλλάξουν την πρακτική τους σε σχέση με τη συγκεκριμένη κατηγορία φαρμάκων (διφωσφονικών), τα οποία συνταγογραφούνται συχνά στους ηλικιωμένους για να ενισχύσουν τα αδύναμα οστά τους. Καθώς ο πληθυσμός της τρίτης ηλικίας στις γηράσκουσες ανεπτυγμένες χώρες αυξάνει διαρκώς, τέτοια φάρμακα κατά της οστεοπόρωσης έχουν γίνει όλο και πιο διαδεδομένα, με συνέπεια να αυξάνεται συνεχώς η χρήση διφωσφονικών.
Οι βρετανοί επιστήμονες επεσήμαναν ότι ο καρκίνος του οισοφάγου δεν είναι συνηθισμένος, συνεπώς ακόμα και ένας πιθανός διπλασιασμός του κινδύνου δεν αυξάνει τελικά σημαντικά τον κίνδυνο για τον ηλικιωμένο ασθενή. Στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, όπως ανέφεραν, το ποσοστό περιστατικών καρκίνου του οισοφάγου σε άτομα 60-79 ετών είναι 1 στα 1.000 και αυξάνει σε 2 στα 1.000 λόγω της χρήσης των διφωσφονικών φαρμάκων.
Τα διφωσφονικά χρησιμοποιούνται ευρέως για την πρόληψη των καταγμάτων και την καταπολέμηση της εξασθένησης των οστών, η οποία σχετίζεται με την εμμηνόπαυση και την οστεοπόρωση. Στο εμπόριο, μεταξύ άλλων, περιέχονται στα φάρμακα Fosamax της Merck, Boniva της Roche, Reclast της Novartis, Actonel της Warner Chilcott κ.α.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα που έχουν πάρει πάνω από δέκα φορές συνταγές για φάρμακα με διφωσφονικά ή που τα παίρνουν για τουλάχιστον πέντε χρόνια, σχεδόν εμφανίζουν διπλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του οισοφάγου σε σχέση με όσους δεν παίρνουν καθόλου τέτοια φάρμακα. Δεν είναι ακόμα βέβαιο γιατί αυξάνεται ο κίνδυνος για καρκίνο, αν και ήταν ήδη γνωστό ότι τα συγκεκριμένα φάρμακα ερεθίζουν τον οισοφάγο. Δεν βρέθηκε πάντως καμία αντίστοιχη αύξηση του κινδύνου για καρκίνο του στομάχου ή του εντέρου.
Η Γκριν δήλωσε ότι μια προηγούμενη έρευνα, που είχε χρησιμοποιήσει την ίδια βάση δεδομένων, δεν είχε εντοπίσει κάποια σχέση ανάμεσα σε αυτά τα φάρμακα και τον καρκίνο, πρόσθεσε όμως ότι η δική της νέα έρευνα παρακολούθησε τους ασθενείς για σχεδόν διπλάσιο χρονικό διάστημα.
Η βρετανίδα επιστήμων επεσήμανε ότι "πρέπει να δούμε τα ευρήματά μας σε ένα ευρύτερο πλαίσιο. Μιλάμε για πολύ ευρέως συνταγογραφούμενα φάρμακα και δεν έχουμε αρκετές πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους και τις ωφέλειες σε βάθος χρόνου". Πρόσθεσε πάντως ότι ακόμα και αν η έρευνά της επιβεβαιωθεί από νέα μελέτη, "λίγοι άνθρωποι" που παίρνουν αυτά τα φάρμακα, θα εμφανίσουν καρκίνο.
Σχολιάζοντας τη νέα μελέτη, στο ίδιο ιατρικό περιοδικό, η Ντάιαν Βισόφσκι από την αρμόδια εποπτική Αρχή των ΗΠΑ, την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), δήλωσε ότι "η πιθανότητα αρνητικών συνεπειών για τον οισοφάγο θα πρέπει να παρακινήσει τους γιατρούς που συνταγογραφούν αυτά τα φάρμακα, να ζυγιάζουν τους κινδύνους σε σχέση με τα οφέλη". Κάλεσε επίσης τους γιατρούς "να ζητάνε από τους ασθενείς τους να αναφέρουν τυχόν δυσκολία στην κατάποση, στο λαιμό, στο στήθος ή στην χώνευση, ώστε άμεσα να αξιολογείται η κατάστασή τους και πιθανόν να διακόπτεται η χρήση του φαρμάκου".
Πηγή: Nooz.gr

ΔΕΛΤΑ - ΜΕΒΓΑΛ: ο «γίγαντας» της γαλακτοβιομηχανίας

Στον κόσμο των επιχειρήσεων δεν έχουν αμφιβολίες ότι ένας γίγαντας πλανάται, πλέον, πάνω από την ελληνική αγορά γάλακτος.
Σχεδόν ο ένας στους δύο Έλληνες θα είναι πελάτης της ενωμένης εταιρείας που θα προκύψει από την προωθούμενη συγχώνευση των γαλακτοκομικών επιχειρήσεων ΔΕΛΤΑ Τρόφιμα και ΜΕΒΓΑΛ, έναν «γάμο» που αποτρέπει την εξαγορά της τελευταίας από κάποιον πολυεθνικό όμιλο, αλλά καθιστά την ενιαία εταιρεία άκρως δελεαστική για πολυεθνικές με «ζεστό χρήμα» που δεν έχουν κρύψει το ενδιαφέρον τους για την εγχώρια γαλακτοκομική αγορά.

Τα σενάρια...
Άλλωστε ο κραταιός ιδιοκτήτης της ΔΕΛΤΑ/VIVARTIA που αποκτά σε αυτή τη φάση το 57,8% της ΜΕΒΓΑΛ, η MIG, κάθε άλλο παρά έχει αποκλείσει, κατά το παρελθόν, μια «συμμαχία» του γαλακτοκομικού κλάδου της με διεθνή όμιλο. «Μ' ένα... σμπάρο πολυεθνικές εταιρείες, όπως η γαλλική Danone, θα μπορεί να χτυπήσει δύο... τρυγόνια» ψιθυρίζεται στον πάντα ευεπίφορο σε σενάρια χρηματιστηριακό χώρο.
«Η αγορά του γάλακτος, οδεύει προς μια μεγαλύτερη συγκεντροποίηση, η οποία ασφαλώς μπορεί να περιλαμβάνει συνεργασίες με ξένους οίκους και στρατηγικές συμμαχίες, καθώς έχει φρενάρει και παρουσιάζει αισθητή πτώση πωλήσεων, αλλά και υποχώρηση της κερδοφορίας της» θα επισημάνει με το κύρος της μεγαλύτερης εταιρείας οικονομικής πληροφόρησης στην Ελλάδα, της Icap Group, ο αναλυτής της για τον κλάδο γάλακτος κ. Ιάκ. Κατακουζηνός, όταν ερωτάται για το γεγονός ότι η ΜΕΒΓΑΛ ήδη συνεργάζεται με τη Danone στον εμπορικό τομέα, διανέμοντας προϊόντα της. Αποφεύγει κάθε σχόλιο για τη σχέση των δύο επιχειρήσεων, ωστόσο προβλέπει, μιλώντας γενικά, «επόμενο γύρο» ανακατατάξεων, εμπορικών αλλά και ιδιοκτησιακών, στην ελληνική γαλακτοκομική βιομηχανία.
Μπορεί να υποθέσει λοιπόν κανείς ότι ο γαλλικός οίκος είτε θα συμπράξει στο νέο σχήμα, προφανώς σε μεταγενέστερο χρόνο, είτε θα σπεύσει να διαρρήξει τις σχέσεις του με τη ΜΕΒΓΑΛ.
Ορισμένοι από τους πλέον καχύποπτους ανταγωνιστές του εκκολαπτόμενου νέου επιχειρηματικού σχήματος, παραβλέποντας τις εκτιμήσεις ότι ο γαλλικός όμιλος ενδιαφέρεται βασικά για τα γιαούρτια και δεν «καλοβλέπει» το ελληνικό φρέσκο γάλα και, πολύ περισσότερο, τα ελληνικά τυροκομικά προϊόντα, αναρωτιούνται πλέον αν ο κ. Φρανκ Ριμπού, το ισχυρό αφεντικό της Danone, στρέφει το επιχειρηματικό του ενδιαφέρον και στους άλλους τομείς των γαλακτοκομικών προϊόντων.

Ο «εθνικός πρωταθλητής»

Για εκείνο που δεν υπάρχει αμφιβολία είναι ότι ο ετήσιος τζίρος του «εθνικού πρωταθλητή» της -ας μην το ξεχνάμε, χειμαζόμενης- γαλακτοκομίας θα κυμαίνεται περί τα 640 εκατ. ευρώ, αν κρίνει κανείς από τα οικονομικά μεγέθη του 2009, όπως ανέφεραν ο κ. Διον. Μαλαματίνας της Δέλτα/Vivartia και ο κ. Π. Παπαδάκης της ΜΕΒΓΑΛ. Από τότε που ο κ. Ανδρ. Βγενόπουλος της MIG είχε την έμπνευση να «ρίξει» στο ένα ευρώ την τιμή του λίτρου φρέσκου γάλακτος, προκαλώντας ρίγη ανησυχίας στις ανταγωνίστριες βιομηχανικές εταιρείες και «κόβοντας την όρεξη» εισαγωγέων, ο τομέας υποφέρει οικονομικά. Πάνω-κάτω, ωστόσο, πεντακόσια εκατ. ευρώ θα αντλούνται από την ελληνική αγορά -τα υπόλοιπα κυρίως από την κυπριακή και τη βουλγαρική, για το νέο σχήμα.
Οι ειδικοί δεν παραλείπουν να σημειώνουν, βέβαια, ότι η ελληνική αγορά γάλακτος είναι «στα κάτω της». Σύμφωνα με την εταιρεία στατιστικών ερευνών IRI το πρώτο εξάμηνο ο τζίρος των εταιρειών λευκού γάλακτος μειώθηκε όσο ποτέ: κατά 7,4%.
«Μιλάμε για τη γέννηση ενός γίγαντα που θα ελέγχει κοντά στο 1/3 της ελληνικής αγοράς λευκού γάλακτος και θα είναι, πλέον, μακράν ο κορυφαίος παίκτης, αφήνοντας πίσω του τη Friesland Hellas, που είναι γνωστή με το σήμα Νουνού» επισημαίνει ο κ. Παν. Μπορέτος της IRI, θυμίζοντας ότι, παρά τα όσα μπορεί να νομίζει το καταναλωτικό κοινό, εδώ και χρόνια η ΔΕΛΤΑ «κονταροχτυπιέται» με τον ολλανδικό όμιλο Friesland/Campina, άλλοτε επιτυχώς και άλλοτε όχι, για την πρωτοκαθεδρία στην εγχώρια αγορά του γάλακτος.

Τα ποσοστά στην αγορά

Αν σταθεί κανείς όμως μόνο στο -πανταχόθεν βαλλόμενο από τις πολυεθνικές - ελληνικό φρέσκο γάλα διάρκειας λίγων ημερών, που ευτυχώς για τους Ελληνες κτηνοτρόφους δεν έχει χάσει την αίγλη του στη συνείδηση των καταναλωτών, η ενωμένη επιχείρηση θα κατέχει περί το 35% της αγοράς με τα σήματά της (27% η ΔΕΛΤΑ και 7,9% η ΜΕΒΓΑΛ) σε αξία, αλλά στην πραγματικότητα πάνω από 40%, αν όχι 45%, εφόσον προσμετρηθεί και το φρέσκο γάλα των ίδιων εταιρειών που φθάνει στην αγορά με άλλα σήματα, κυρίως αλυσίδων σουπερμάρκετ. «Ενώνονται οι δύο σημαντικότεροι Έλληνες παραγωγοί φρέσκου γάλακτος, οι εταιρείες με την πιο μακρόχρονη πείρα στον τομέα αυτό και αυτές που ελέγχουν πλέον τη μεγαλύτερη ζώνη γάλακτος στην Ελλάδα, αυτή της Μακεδονίας», καταλήγει.
Τη σημασία των οικονομιών κλίμακας τονίζει και ο κ. Ιάκ. Κατακουζηνός, θυμίζοντας ότι «το φρέσκο γάλα διάρκειας λίγων ημερών έχει μεγάλα έξοδα, λόγω των υψηλών δαπανών συλλογής και διακίνησης» και καθιστώντας σαφές ότι ο δρόμος των οικονομιών κλίμακας είναι μονόδρομος -αλλιώς, φυσικά, οι όποιοι γίγαντες θα έχουν πήλινα πόδια.
«Έχουμε την αίσθηση ότι το νέο σχήμα όντως θα επιτύχει σημαντικές οικονομίες κλίμακας, ακόμη και περισσότερες των 23 εκατ. ευρώ ετησίως που ανακοίνωσε ότι αναμένει» εκτιμά, ως απρόσμενος σύμμαχός του, ο κ. Μιχ. Σαράντης του γαλακτοκομικού ομίλου Τυράς/Όλυμπος, ο οποίος πέρυσι προσπέρασε σε τζίρο τη ΜΕΒΓΑΛ των 184 εκατ. ευρώ και την εκτόπισε στην τέταρτη θέση μεταξύ των ελληνικών γαλακτοβιομηχανιών, καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση, μετά τη 2η ΦΑΓΕ. «Η συγχώνευση ΔΕΛΤΑ και ΜΕΒΓΑΛ θα είναι θετική, ευεργετική εξέλιξη για όλον τον κλάδο και τον υγιή ανταγωνισμό» προσθέτει, προσδοκώντας ίσως εξορθολογισμό του «πολέμου τιμών».
Ο εξαμηνιαίος τζίρος των εταιρειών μειώθηκε κατά 7,4%, όπως προαναφέρθηκε, ενώ ο όγκος των πωλήσεων, αν είναι σωστά τα στοιχεία της IRI, μειώθηκε μόνο κατά 2,5%. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, το πρώτο εξάμηνο του 2010 στην αγορά του λευκού γάλακτος η ΔΕΛΤΑ κατείχε μερίδιο τζίρου 23,6% (24,8% πέρυσι) και η ΜΕΒΓΑΛ 6,1% (επίσης 6,1% το 2009). Επομένως οι δύο επιχειρήσεις θα συλλέγουν το 29,7%, αφήνοντας πολύ πίσω τη Friesland (23,6%). Ειδικότερα στη Θεσσαλονίκη θα φθάνουν, μάλιστα, το 37,4%.
Ενώ η ΔΕΛΤΑ και η Friesland εισέπρατταν κάθε μία από 23,6% των χρημάτων που δαπανούμε για φρέσκο γάλα, γάλα υψηλής παστερίωσης και εβαπορέ (προσθέστε φυσικά το διόλου αμελητέο εμπορικό κέρδος), στην τρίτη θέση ο Όλυμπος είχε μερίδιο 10,3%, ακολουθούμενος από την πολύ ισχυρή στα γιαούρτια ΦΑΓΕ (6,8%) και τη ΜΕΒΓΑΛ (6,1%) στην πέμπτη θέση.
Τις επόμενες θέσεις κατελάμβαναν η Αγνό (4,1%), η Nestle με 2,4% και η Unilever με 1,3%, ενώ το υπόλοιπο 21,8% «μοιράζονταν» οι λοιπές ελληνικές βιομηχανικές, κυρίως, περιφερειακές επιχειρήσεις, ορισμένοι εισαγωγείς, αλλά εν μέρει και κάποιες από τις προαναφερθείσες μεγάλες εταιρείες, δεδομένου ότι στο ποσοστό αυτό περιλαμβάνονται τα γάλατα με σήματα των αλυσίδων σουπερμάρκετ, που παράγονται από μικρούς και μεγάλους «παίκτες».
Μένει να φανούν, φυσικά, τα πρόσωπα που θα αναλάβουν τις τύχες του «εθνικού πρωταθλητή». Όπως επίσης να απαντηθούν τα ερωτήματα που αφορούν τη στάση που τελικά θα τηρήσουν στο ενιαίο σχήμα οι μέτοχοι της ΜΕΒΓΑΛ που διατηρούν μειοψηφικά μερίδια -ούτε λίγο ούτε πολύ 42,2% αξίας περί τα 55,7 εκατ. ευρώ και, επομένως, αν το θελήσουν, θα κατέχουν σημαντικό μερίδιο και λόγο στην ενωμένη εταιρεία. Πολύ περισσότερο που σε αυτούς συγκαταλέγεται ο πρώην διευθύνων σύμβουλος και μέσω της οικογένειάς του μεγαλομέτοχος της εταιρείας και πρώην πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος κ. Δημ. Συμεωνίδης, οι φιλικοί δεσμοί του οποίου με τον διατηρούντα σχέσεις με τη Vivartia επιχειρηματία κ. Σπ. Θεοδωρόπουλο είναι παγκοίνως γνωστοί στη γαλακτοκομική αγορά. Αλλά ακόμη και οι μακαρίτες επιστήθιοι φίλοι Αριστείδης Δασκαλόπουλος και Κωνσταντίνος Χατζάκος, οι ιδρυτές δηλαδή της ΔΕΛΤΑ και της ΜΕΒΓΑΛ, θα συμφωνούσαν, παρά τους «εμπορικούς πολέμους» που δεν δίσταζαν να διεξάγουν μεταξύ τους όποτε το έκριναν σκόπιμο, ότι κάθε επιχειρηματικός γίγαντας που σέβεται τον εαυτό του δεν προδίδει όλα τα μυστικά του...
Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Ο ήλιος στην πρίζα

Η εκμετάλλευση της δωρεάν ηλιακής ενέργειας μέσω φωτοβολταϊκών κυψελών είναι ιστορία σχεδόν μισού αιώνα και έχει ήδη εδραιωθεί στις σελίδες των σχολικών βιβλίων. Ωστόσο η γενικευμένη αποδοχή και επικράτησή της αντιμετωπίζει σχεδόν τα ίδια προβλήματα με εκείνα της επικράτησης του... χριστιανισμού στα χρόνια μετά το «Εν τούτω νίκα»: Παρά την κρατική επιδότηση οι υποσχέσεις ανταπόδοσης ανάγονται στο μέλλον, οι προφήτες είναι πολλοί και αντικρουόμενοι, τα «μυστήρια» κοστίζουν ακριβά, τα «θαύματα» σπανίζουν... οπότε και οι αντιρρησίες περισσεύουν.
Το παράδοξο του πράγματος είναι πως η ευρύτερη διάδοση του φωτοβολταϊσμού έχει σημειωθεί όχι σε χώρες ηλιόλουστες όπως η δική μας, αλλά στην πολύ πιο νεφοσκεπή Γερμανία. Σύμφωνα με την έκθεση «Report on Ρhotovoltaics: ΡV Μarket Οverview 2009», την οποία δημοσίευσε τον Ιούλιο η Πανευρωπαϊκή Ενωση Φωτονικής Βιομηχανίας (ΕΡΙC - Εuropean Ρhotonics Ιndustry Consortium), η Γερμανία έχει το 50% των φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων παγκοσμίως. Η συνολικά παραγόμενη ισχύς ηλεκτρικού ρεύματος από όλα τα φωτοβολταϊκά πάνελ του κόσμου ανέρχεται τώρα στα 7,3 GW (Γιγαβάτ), με το 45% των πάνελ να κατασκευάζεται στην Κίνα και στην Ταϊβάν. Η προφανής εξήγηση του γερμανικού μαζικού προσηλυτισμού στον φωτοβολταϊσμό είναι μάλλον η συνέπεια λόγων και έργων των εκεί κυβερνήσεων επί του θέματος και η ευχέρεια ένταξης των μονάδων στο ενεργειακό δίκτυο- σε μια χώρα αδιάσπαστη από βουνά και θάλασσες. Ωστόσο με την κλιματική αλλαγή επί το θερμότερον προϊούσα και όλους τους ευρωπαίους ειδικούς να προειδοποιούν πως το κόστος του παραδοσιακά παραγόμενου ηλεκτρικού ρεύματος θα αυξηθεί ως το 2020 τουλάχιστον κατά 20%, είναι μάλλον καιρός να σκεφτούμε πώς μπορούμε να... γίνουμε όλοι Γερμανοί!

Τα φωτόνια έγιναν ηλεκτρόνια
Γενικά η μετατροπή των φωτονίων που μας έρχονται από τον Ηλιο σε ηλεκτρόνια δεν είναι πια μυστήριο. Με έναυσμα το πετρελαϊκό εμπάργκο του 1973, επιδοτήθηκε η σχετική έρευνα και εδώ και 25 χρόνια διατίθενται στην αγορά κάποια γυάλινα σάντουιτς, τα λεγόμενα φωτοστοιχεία κρυσταλλικού πυριτίου. Είναι κατ΄ ουσίαν ημιαγωγοί, με τον θετικό πόλο στην επίστρωση να υποδέχεται τα φωτόνια και τον αρνητικό πόλο στη βάση να εξάγει ηλεκτρόνια, ήγουν συνεχές ηλεκτρικό ρεύμα. Από εκεί, το ρεύμα είτε διοχετεύεται σε μπαταρίες ή οδηγείται σε έναν μετατροπέα που το κάνει εναλλασσόμενο και το προσάπτει σε ενεργειακό δίκτυο της περιοχής (βλ. ΔΕΗ στα καθ΄ ημάς).
Τα φωτοστοιχεία κρυσταλλικού πυριτίου, αυτά καθαυτά, είναι μικρά και τα συναντάμε μεμονωμένα μόνο σε μικροσυσκευές όπως τα ρολόγια χειρός. Αντίθετα στις στέγες μας και στα λεγόμενα «ηλιακά πάρκα» είναι συνδεδεμένα πολλά μαζί, σε διατάξεις που ονομάζονται «φωτοβολταϊκά πάνελ». Η συνήθης μορφή τους είναι αυτή των κυανών ορθογώνιων υαλοπινάκων, αν και τα τελευταία χρόνια διατίθενται και σε χρώμα καφετί, για να ταιριάζουν περισσότερο με τα κεραμίδια της στέγης. Η ενεργειακή τους απόδοση κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 12%-15%. Παρά τη χαμηλή αυτή αξιοποίηση του ενεργειακού δυναμικού που έρχεται σε εμάς από τον Ηλιο, ακόμη και αυτή η τεχνολογία θα επαρκούσε θεωρητικά για την κάλυψη των αναγκών μας. Βλέπετε, ο Ηλιος μάς στέλνει 89 petawatts ενέργειας, ήτοι 6.000 φορές περισσότερη ενέργεια από αυτή που ξοδεύει όλη η ανθρωπότητα μαζί (15 terawatts ηλεκτρικής ενέργειας). Αρα ποιος είναι ο λόγος που δεν γεμίσαμε τις έρημες εκτάσεις μας με φωτοβολταϊκά;
Ο κύριος λόγος ήταν ως σήμερα το κόστος: Τα πάνελ κρυσταλλικού πυριτίου ήταν και παραμένουν ακριβά. Για την κάλυψη και εγκατάσταση μιας τυπικής στέγης, με πάνελ απόδοσης 13%, χρειάζεται κανείς περίπου 18.000 ευρώ. Αν μάλιστα αποτολμήσει να χρησιμοποιήσει τα αποδοτικότερα πάνελ της αγοράς (με απόδοση 40%), το κόστος γίνεται... διαστημικό. Επίσης τα κρυσταλλικά πάνελ είναι σχετικά ογκώδη και δεν εντάσσονται ομαλά σε πολυεπίπεδες επιφάνειες. Ακόμη χάνουν μέρος της απόδοσής τους με την αύξηση της θερμοκρασίας, οπότε σε συνθήκες κλιματικής αλλαγής δυσχεραίνουν τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της επένδυσης. Εχουν, τέλος, διάρκεια ζωής το πολύ 25 χρόνια.

Φθηνές, απλωμένες μεμβράνες
Προσπαθώντας να βρουν απαντήσεις σε αυτά τα μειονεκτήματα, οι κατασκευαστές πέρασαν στην επόμενη τεχνολογία φωτοβολταϊκών στοιχείων: Επειτα από 15 χρόνια ερευνών, η αμερικανική First Solar παρουσίασε το 2005 το πάνελ λεπτού φιλμ (thin film solar panel) από κυψέλες καδμίου-τελλουριδίου. Με πάχος μόλις ενός μικρομέτρουέναντι 180-230 των κρυσταλλικών - η εύκαμπτη αυτή μεμβράνη άμορφου πυριτίου έδειχνε να έχει τη λύση για κάθε είδους εφαρμογή. Το κόστος της έπεφτε στο μόλις 1 δολάριο ανά βατ, πράγμα που την καθιστούσε άμεσα ανταγωνιστική των υδρογονανθράκων. Ιδιαίτερα αφότου τον Σεπτέμβριο του 2009 η εταιρεία αυτή υπέγραψε με τους Κινέζους σύμβαση παραγωγής 2 Γιγαβάτ, από μεμβράνες απλωμένες στην έρημο της Μογγολίας, το μέλλον έμοιαζε να ανήκει στη νέα τεχνολογία.
Αλλά υπάρχει ακόμη ένα αγκάθι: Η απόδοση των μεμβρανών καδμίου-τελλουριδίου είναι αρκετά μικρότερη από εκείνη των πάνελ κρυσταλλικού πυριτίου, σε βαθμό που πρακτικά χρειάζεται κανείς 40% μεγαλύτερη επιφάνεια κάλυψης για να εκμαιεύσει την ίδια απόδοση. Αρα αποκτήσαμε μεν την τεχνολογία για «φωτοβολταϊκά κεραμίδια» με λογικό κόστος, αλλά η αξιοποίησή της προϋποθέτει... στέγη-γήπεδο!

Ρεκόρ από ένα... σάντουιτς
Και φθάσαμε στην εφετινή χρονιά. Μια χρονιά η οποία ίσως σημάνει το τέλος των ενδοιασμών μας για τον φωτοβολταϊσμό. Ο λόγος είναι οι νέες, ρηξικέλευθες μέθοδοι κατασκευής φωτοβολταϊκών μεμβρανών, που τις κάνουν πολύ πιο αποδοτικές και ακόμη φθηνότερες.
Πρώτη σε σπουδαιότητα ήταν η ανακοίνωση ομάδας ερευνητών του γερμανικού Κέντρου Ερευνας για την Ηλιακή Ενέργεια και το Υδρογόνο, τον Μάιο του 2010, σύμφωνα με την οποία έσπασαν το ρεκόρ ενεργειακής απόδοσης για φωτοβολταϊκές μεμβράνες: Χρησιμοποιώντας μέθοδο εναπόθεσης με εξάτμιση, κατασκεύασαν μεμβράνη από σάντουιτς χαλκού, ινδίου, γαλλίου και σεληνιδίου που αποδίδει σε ρεύμα το 20,1% του προσπίπτωντος ηλιακού φωτός. Στην πλευρά της χρηστικότητας, άκρως εντυπωσιακή ήταν και η εξαγγελία της 8ης Ιουνίου ότι ο γνωστός γιγαντιαίος πίνακας ανακοινώσεων στην πλατεία Τάιμς της Νέας Υόρκης πρόκειται να αντικατασταθεί από φωτοβολταϊκή μεμβράνη της... Χunlight Corporation. Ποια είναι αυτή η άγνωστη «κινεζόηχη» εταιρεία; Το επιχειρηματικό εγχείρημα του καθηγητή Χunming Deng, από το University of Τoledo του Οχάιο, ο οποίος βρήκε τον τρόπο να κατασκευάζει μεμβράνη σε ρολά λεπτότατου ανοξείδωτου ατσαλιού, ενσωματώνοντας στα φωτοστοιχεία του τριπλές ενώσεις άμορφου πυριτίου (a-Si), άμορφου πυριτίου και γερμανίου (a-SiGe) και νανοκρυσταλλικού πυριτίου (nc-Si). Με απόδοση η οποία κυμαίνεται μεταξύ 10,4%-13%, οι βολικές αυτές μεμβράνες αναμένεται να βρουν εφαρμογή παντού: Από τις στέγες και τα παράθυρά μας ως τα αυτοκίνητα, τα σκάφη, τις σκηνές, τα σακίδια και τα... ρούχα μας.
Στο ζητούμενο της ενεργειακής απόδοσης από ακόμη λεπτότερη επιφάνεια, απάντηση έδωσε στις 9 Ιουνίου του 2010 και μία δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό Ρhysica Status Solidi: Ερευνητές του Βoston College μετέφεραν σε νανοκλίμακα τον σχεδιασμό των ομοαξονικών καλωδίων- όπως αυτά της κεραίας της τηλεόρασής μας- και κατασκεύασαν κυλινδρικά νανο-φωτοστοιχεία. Η απόδοσή τους είναι γύρω στο 8%, αλλά οι διαστάσεις τους είναι τόσο απειροελάχιστες που τους ανοίγουν... όλους τους δρόμους.

Με το φως της νύχτας!
Από τον Ιανουάριο του 2008, τέλος, εκκρεμεί η πρακτική εφαρμογή μιας εφεύρεσης η οποία υπόσχεται να φέρει πραγματική επανάσταση στα φωτοβολταϊκά: Ο ερευνητής Steven Νovack, των Εθνικών Εργαστηρίων του Αϊντάχο (ΗΠΑ), επέδειξε μια εύκαμπτη μεμβράνη η οποία αξιοποιεί το... 80% του ηλιακού φωτός, ακόμη και τη νύκτα! Το κατορθώνει αυτό με την εκτύπωση πάνω στη μεμβράνη μυριάδων νανο-κεραιών μικροκυμάτων που συλλαμβάνουν όλο το φάσμα υπέρυθρης ακτινοβολίας. Ο Νόβακ όμως έχει κολλήσει σε ένα πρόβλημα: Για να αντλήσει τη συλλαμβανόμενη από τις κεραίες ενέργεια πρέπει να ενσωματώσει σε αυτές έναν νανοπυκνωτή. Αλλά τέτοια διάταξη που να δρα αποτελεσματικά και αδιατάρακτα σε νανοκλίμακα δεν έχει κατασκευαστεί ακόμη. Οπότε θα περιμένουμε απνευστί τις κραυγές θριάμβου που θα διακηρύσσουν πλέον αδιαμφισβήτητα ότι «ο Ηλιος μάς φτάνει και μας περισσεύει».

ΜΙΚΡΑ ΜΥΣΤΙΚΑ

Ποιο είναι το καλύτερο πάνελ;
Βάσει απόδοσης, τα καλύτερα διεθνώς είναι τα πάνελ της Spectrolab και της ΕΜCΟRΕ: Επιτυγχάνουν απόδοση 40%, με φωτοστοιχεία τριπλών ενώσεων (γάλλιο, ίνδιο και φωσφίδιο, πάνω από γάλλιο, ίνδιο, αρσενίδιο, πάνω από γερμάνιο).Το κόστος τους όμως είναι περίπου 300 δολάρια/ βατ! Για να διαλέξει κανείς από τα υπόλοιπα- που κοστίζουν εκατό φορές λιγότερο- το μυστικό είναι να μην κοιτάζει απλώς την «quantum efficiency» (δηλαδή πόσα τα εξαγόμενα ηλεκτρόνια από τα εισαγόμενα φωτόνια), αλλά τη διαφορά δυναμικού (τα πόσα βολτ παίρνει). O λόγος είναι ότι η ισχύς ισούται με αμπέρ επί βολτ και, δυστυχώς, εκεί όπου πάσχουν τα περισσότερα φωτοβολταϊκά δεν είναι στα αμπέρ αλλά στα βολτ!

Μπορούμε να φτιάξουμε όσα πάνελ θέλουμε;
Τα φωτοβολταϊκά μεμβρανών λεπτού φιλμ χρειάζονται πολύ λιγότερα υλικά από εκείνα του κρυσταλλικού πυριτίου.
Ωστόσο τα περισσότερα και νεότερα από αυτά- τα thin-film CΙGS- βασίζονται σε ένα όχι και τόσο άφθονο συστατικό, το ίνδιο. Καθώς μάλιστα το ίνδιο είναι επίσης βασικό συστατικό των οθονών και λυχνιών LCD και LΕD,η ζήτησή του θα αυξηθεί. Οι γεωλόγοι εκτιμούν ότι τα παγκόσμια αποθέματα ινδίου ανέρχονται σε 6.000 τόνους,που μας φτάνουν μόλις για 13 χρόνια. Αρα για ένα φωτοβολταϊκό αύριο θα πρέπει να βρούμε σύντομα υποκατάστατό του.
Ενδιαφέρον και για τη χώρα μας είναι το ότι το ίνδιο δεν εξορύσσεται αυτούσιο,αλλά εξάγεται μέσω ηλεκτρόλυσης από τη λάσπη των ορυχείων ψευδαργύρου(!..).

Η «καλή μπαταρία»

Μπορεί οι ειδικοί να προβλέπουν ότι ως το 2030 το 14% των ενεργειακών αναγκών του πλανήτη θα έχει καλυφθεί από ηλιακή ενέργεια, αλλά η συχνότερη γκρίνια των αμφισβητιών της επικεντρώνεται στο ότι «όσο ρεύμα και να βγάζεις,δεν ξέρεις τι να το κάνεις όταν έρχεται η νύκτα».Η ρήση αυτή απηχεί τη δυσαρέσκεια εκείνων οι οποίοι θέλουν ενεργειακή αυτονομία για τα υπάρχοντα συστήματα συσσωρευτών αποθήκευσης της ενέργειας. Το πρόβλημα είναι κοινό,τόσο για τα φωτοβολταϊκά συστήματα όσο και για τις μεμονωμένες ανεμογεννήτριες. Ωστόσο από τη δεκαετία του ΄70 υπάρχει εργαστηριακά η λύση: Δύο υγράηλεκτρολύτες με ιόντα μετάλλου- ρέουν από δεξαμενές σε μία φωτοκυψέλη.Από αυτή τη ροή γεννιέται χημική ενέργεια.Η αρχή λειτουργίας ονομάζεται «redox-flow battery» και μπορεί επίσης να αναστραφεί: Οταν υπάρχει περίσσευμα ηλιακής ή αιολικής ενέργειας,η μπαταρία μετατρέπει την ηλεκτρική ενέργεια σε χημική και την αποθηκεύει στις δεξαμενές.
Εφέτος στη βιομηχανική Εκθεση του Ανόβερο (Γερμανία),το ινστιτούτο χημικής τεχνολογίας ΙCΤ, του γνωστού ιδρύματος καινοτομιών Fraunhofer, επέδειξε πρωτότυπα τέτοιων μπαταριών redox-flow, έτοιμα για μαζική παραγωγή. Μολονότι η ενεργειακή πυκνότητα αυτών των μπαταριών είναι ανάλογη εκείνων από μόλυβδο,το μεγάλο τους πλεονέκτημα είναι ότι έχουν δεκαπλάσια διάρκεια ζωής.
Εκείνο όμως που δεν γνωρίζουν πολλοί,εντός και εκτός Ελλάδος,είναι ότι ένα παρόμοιο σύστημα μπαταριών έχει ήδη εξετασθεί από το εργαστήριο του καθηγητή Ξενοφώντα Βερύκιου (Τμήμα Χημικών Μηχανικών,Πανεπιστήμιο Πατρών) και έχει διακριβωθεί ότι παρέχει ενεργειακή πυκνότητα 2-3 φορές υψηλότερη των άλλων μπαταριών! Πρόκειται για προϊόν της ελληνικών συμφερόντων εταιρείας Lion Αlternative Εnergy (http://www.lionhellas.com/), με ερευνητικά εργαστήρια στην Καλιφόρνια.

ΟΙ ΚΙΝΕΖΟΙ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟ

Σε έναν κόσμο όπου τα μισά σχεδόν φωτοβολταϊκά είναι κινεζικής προέλευσης, οι Αμερικανικοί της First Solar θεώρησαν μέγιστη επιτυχία τους το συμβόλαιο εγκατάστασης ηλιακού πάρκου μεμβρανών στην πόλη Οrdos της κινεζικής ερήμου της Μογγολίας. Αξίζει όμως να δει κανείς το όλο σκεπτικό των Κινέζων: Η φωτοβολταϊκή φάρμα των 2.000 Μεγαβάτ που ανέθεσαν στους Αμερικανούς είναι μέρος μόνο του συνολικού έργου 11.950 Μεγαβάτ που θα έχουν ολοκληρώσει ως το 2019. Τα υπόλοιπα μεγαβάτ θα προέλθουν κυρίως από ανεμογεννήτριες. Επίσης,με δέλεαρ το χαμηλότερο κόστος κατασκευής,οι Κινέζοι διασφάλισαν όχι απλώς εκπαίδευση και μεταφορά τεχνογνωσίας στους τεχνικούς τους,αλλά και επιτόπια κατασκευή του εργοστασίου το οποίο θα φτιάξει τα πάνελ του ηλιακού πάρκου.Για την απρόσκοπτη,τέλος,σύνδεση του πάρκου με το ενεργειακό δίκτυο της Κίνας,οι Αμερικανοί θα συμβάλουν στην αναβάθμιση της υποδομής του δικτύου.
Η αναγωγή στα καθ΄ ημάς είναι δυσθεώρητη και εύκολα μπορεί να την απορρίψει κανείς λόγω κλίμακας.Ωστόσο απέναντι στην ευχέρεια μιας ερήμου την οποία δέρνει ο ήλιος και ο άνεμος,μπορούμε να σκεφθούμε τον ενεργειακό πλούτο μιας...θάλασσας γεμάτης ερημονήσια: Οι 2.000 ανεκμετάλλευτες βραχονησίδες μας μπορούν να γίνουν ηλιακά πάρκα και πάρκα ανεμογεννητριών,ενώ οι ανεμοδαρμένοι κάβοι τους μπορούν να φιλοξενήσουν γεννήτριες ρεύματος από κύματα,που θα κάνουν και αφαλάτωση! Η τεχνολογία όλων αυτών είναι πλέον αρκετά ώριμη και το ερευνητικό δυναμικό μας μπορεί να στραφεί στη βέλτιστη δικτύωση.Φαντασθείτε κάθε ένα από τα 150 κατοικημένα νησιά μας να γίνεται ενεργειακό κέντρο,που θα συγκεντρώνει την ενέργεια των βραχονησίδων γύρω του και θα στέλνει το περίσσευμα στην ηπειρωτική μας χώρα ή και στο εξωτερικό! Από τον διστακτικό κομπασμό του ενεργειακού κόμβου ως «μεταπράτη φυσικού αερίου» μπορούμε να αποδυθούμε στο όραμα μιας ενεργειακής αυτάρκειας από τις θάλασσές μας.
Είναι απλώς ένα όνειρο...Αλλά όταν όλες οι άλλες παραγωγικές μας επιλογές έχουν στερέψει,ίσως οφείλουμε να το κάνουμε μοναδικό μας όραμα και στόχο!
Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ

Πολύ κοντά στο συνθετικό αίμα

Για πρώτη φορά στα ιατρικά χρονικά Βρετανοί επιστήμονες κατάφεραν να μετατρέψουν εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα που έχουν προκύψει από διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης σε ερυθρά αιμοσφαίρια (ερυθροκύτταρα), ανακάλυψη που ανοίγει τον δρόμο για τη δημιουργία συνθετικού αίματος. Ωστόσο, η δημιουργία αίματος από τα βλαστοκύτταρα εμβρύων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής γεννά ηθικά διλήμματα, καθώς πολλοί είναι εκείνοι που κατακρίνουν τη θανάτωση εμβρύων, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν τα βλαστοκύτταρά τους στη δημιουργία συνθετικού αίματος.
To πρωτοποριακό αυτό εγχείρημα, που χρηματοδοτείται από το ινστιτούτο Wellcome Trust, όταν περάσει στο στάδιο παραγωγής, θα φέρει την επανάσταση στον τρόπο λειτουργίας των μονάδων μεταγγίσεων, οι οποίες βασίζονται σήμερα αποκλειστικά σε δίκτυα αιμοδοτών, βοηθώντας να σωθούν ζωές που χάνονται σε τροχαία δυστυχήματα αλλά και να αυξηθούν τα αποθέματα αίματος γι’ αυτούς που χρειάζονται μετάγγιση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα στη μετάγγιση συνθετικού αίματος είναι ότι δεν θα υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης ιών, όπως ο HIV, ο ιός της ηπατίτιδας και σε κάποιες περιπτώσεις, η ανθρώπινη εκδοχή της νόσου των τρελών αγελάδων.
Επιπλέον, το μεγάλο πλεονέκτημα των ερυθρών αιμοσφαιρίων ως συνθετικού προϊόντος είναι ότι δεν διαθέτουν πυρήνα, γεγονός που επιτρέπει στην αιμοσφαιρίνη στο κέντρο των κυττάρων να μεταφέρει οξυγόνο σε ολόκληρο το σώμα. Αυτό σημαίνει ότι τα συνθετικά αυτά ερυθρά αιμοσφαίρια δεν μπορούν να γίνουν καρκινικά, αφού δεν περιέχουν πυρηνικό DNA.
Οπως εξηγεί στην «Ιντιπέντεντ» ο επικεφαλής του προγράμματος, καθηγητής Μαρκ Τάρνερ από το Εδιμβούργο, η ερευνητική ομάδα έβαλε στο μικροσκόπιο έμβρυα που έχουν προκύψει από διαδικασίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, προκειμένου να εντοπίσει εκείνα που έχουν τη γενετική προδιάθεση της ομάδας αίματος «μηδέν ρέζους αρνητικό», καθώς η εν λόγω ομάδα αίματος (είναι σχετικά σπάνια, καθώς εντοπίζεται μόνο στο 7% του γενικού πληθυσμού) μπορεί να μεταγγιστεί σε όλους τους ανθρώπους χωρίς τον κίνδυνο απόρριψης.
Το μεγάλο βρετανικό ερευνητικό πρόγραμμα, κόστους περίπου 3,2 εκατ. ευρώ, επισημαίνει η βρετανική εφημερίδα, ελπίζεται ότι σε πέντε χρόνια θα επιτρέψει τις πρώτες μεταγγίσεις συνθετικού αίματος, φτιαγμένου από βλαστοκύτταρα.
Σημειώνεται ότι επιστήμονες και σε άλλες χώρες όπως η Σουηδία, η Γαλλία και η Αυστραλία, εργάζονται πυρετωδώς πάνω στην ανάπτυξη συνθετικού αίματος από εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα.
Πηγή: ΕΘΝΟΣ

Η Disney πουλάει τη Miramax

Όταν ο κολοσός της αμερικανικής ψυχαγωγίας, τα Disney Studios δηλαδή, είχε ενσωματώσει τη Miramax στο δυναμικό της, έδινε ανάσα ζωής σε μια ανεξάρτητη εταιρεία κινηματογραφικών παραγωγών. Τώρα που οι καιροί άλλαξαν και η Miramax ετοιμάζεται να αλλάξει χέρια επίσης.
Η Disney ανακοίνωσε πρόσφατα ότι πρόκειται να πουλήσει τη θυγατρική της, Miramax, στην εταιρεία Filmyard έναντι 660 εκατομμυρίων δολαρίων περίπου. Η Filmyard αποτελείται από διάφορους επενδυτές που θέλουν να μπουν στο χώρο του κινηματογράφου, ανάμεσά τους ο μεγα-κατασκευαστής Ron Tutor και η επενδυτική εταιρεία Colony Capital.
Η Miramax βρίσκεται εδώ και καιρό στα σχέδια της Disney για να πουληθεί και πολλοί είναι αυτοί που ενδιαφέρθηκαν για την αγορά της. Ακόμα και οι αδερφοί Weinstein, οι γνωστοί πλέον μεγαλοπαραγωγοί, που την είχαν ιδρύσει και «αναγκάστηκαν» να την πουλήσουν στην Disney το 1993 είχαν έρθει σε επαφή με το στούντιο για την περίπτωση που την ξαναγόραζαν.
«Παρόλο που είμαστε πολύ περήφανοι για τις πολλά επιτεύγματα της Miramax, η τρέχουσα στρατηγική μας για τα Walt Disney Studios είναι να επικεντρωθούμε στην ανάπτυξη μεγάλων ταινιών κάτω από τις «ταμπέλες» των Disney, Pixar και Marvel», ανέφερε ο διευθυντής της Disney, Robert Iger.
Είναι γνωστό ότι τα τελευταία χρόνια η Disney έχει αφοσιωθεί σε ταινίες οικογενειακής ψυχαγωγίας που συνοδεύονται από ένα ολοκληρωμένο πακέτο παιχνιδιών, λοιπών gadgets, θεματικών πάρκων κλπ., αντίθετα με τις τις πιο «ενήλικες» ταινίες της Miramax, όπως το «Pulp Fiction» ή το «Καμιά Πατρίδα Για Τους Μελλοθάνατους».
«Η Disney φέρθηκε πολύ έξυπνα με την στρατηγική της», δήλωσε η αναλύτρια των media Theresa Wise στο BBC World Business Report. «Ένα από τα μεγάλα προβλήματα με τις ταινίες είναι ότι ελάχιστες από αυτές βγάζουν κέρδος... οπότε χρειάζονται άλλες πηγές εσόδων. Η Disney έχει την εκπληκτική ικανότητα να πουλάει οικογενειακές ταινίες και κάθε είδους εμπόρευμα που τις συνοδεύει», κατέληξε.
Πηγή: Nooz.gr

Γεννήτρια δονήσεων ως εναλλακτική λύση στις μπαταρίες

Η ιαπωνική εταιρία Brother Industries, πιο γνωστή για τους εκτυπωτές της, παρουσίασε μια νέα πρωτοποριακή συσκευή, που φιλοδοξεί να αντικαταστήσει τις μπαταρίες που χρησιμοποιούνται στα διάφορα μικρά ηλεκτρονικά "γκάτζετ". Πρόκειται για μια γεννήτρια (δυναμό), με την ονομασία "Vibration Energy Cell" (Κυψέλη Ενέργειας Δόνησης), που "συλλέγει" ενέργεια μέσω δονήσεων, με την οποία στη συνέχεια τροφοδοτεί τις μικρο-συσκευές.
Η Brother, σύμφωνα με το BBC, ισχυρίζεται πως η συσκευή της μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική λύση στις κοινές μπαταρίες ΑΑ ή ΑΑΑ που χρησιμοποιούνται σε αρκετές συσκευές. Σε εκδήλωση στο Τόκιο, η εταιρία παρουσίασε ένα τηλεχειριστήριο τηλεόρασης, ένα φακό LED και ένα ασύρματο διακόπτη λαμπτήρα που τροφοδοτούνταν από τη νέα γεννήτρια δονήσεών της.
Ο μηχανισμός δουλεύει ουσιαστικά όπως το δυναμό που ανάβει το φως ενός ποδηλάτου, μόνο που στη συγκεκριμένη περίπτωση ο ποδηλάτης (χρήστης) δεν χρειάζεται να κινείται συνεχώς, αλλά αρκούν μερικές κινήσεις (τινάγματα) του χεριού του, όπως στην περίπτωση που κάποιος κουνάει το θερμόμετρο, για να τροφοδοτηθεί με ενέργεια η συσκευή. Μέσα στην "μπαταρία" βρίσκονται ενσωματωμένα ένα πηνίο, ένας μαγνήτης και ένας πυκνωτής.
Η "μπαταρία", σύμφωνα με την Brother, είναι κατάλληλη για συσκευές που καταναλώνουν χαμηλή ενέργεια και όχι σε συνεχή βάση. Στόχος της πρωτοβουλίας είναι να μειωθεί η χρήση τοξικών επαναφορτιζόμενων μπαταριών που βλάπτουν το περιβάλλον.
Μέχρι στιγμής, δύο από τις πρωτότυπες μπαταρίες-δυναμό μεγέθους ΑΑ έχουν παράγει τάση 3,2 βολτ ή χαμηλότερη, αρκετή π.χ. για ένα τηλεχειριστήριο τηλεόρασης. Παρά την χαμηλή παραγόμενη ενέργεια, οι αναλυτές βλέπουν εν δυνάμει σημαντικές δυνατότητες στην αγορά για το νέο προϊόν. Αν κανείς περπατά έχοντας πάνω του μια συσκευή με μια τέτοια μπαταρία-δυναμό, αυτή θα φορτιζόταν μόνη της.
Εκτός από την Brother, και άλλες εταιρίες, όπως η αμερικανική TenXsys με την τεχνολογία Kinetic Energy Saving Scavenging και η βρετανική Orange με τo Power Wellies, προσπαθούν να δημιουργήσουν βιώσιμες στην αγορά τεχνολογίες που θα τροφοδοτούν μπαταρίες κινητών τηλεφώνων ή άλλων συσκευών μέσω της κίνησης του ανθρωπίνου σώματος.
Προς το παρόν πάντως η Brother, όπως ανακοίνωσε, δεν σχεδιάζει να βγάλει στην αγορά τις νέες μπαταρίες-δυναμό, καθώς βρίσκονται στη δοκιμαστική φάση τους.
Πηγή: Nooz.gr

Νέες θεραπείες νικούν τον καρκίνο του προστάτη

Σημαντικά βήματα προόδου έχουν γίνει τις τελευταίες δεκαετίες στη μάχη κατά του καρκίνου του προστάτη, με αποτέλεσμα να θεωρείται πλέον από τους ειδικούς μία από τις μορφές καρκίνου που τις νικούν κατά κράτος. Βελτίωση των εγχειρήσεων, πιο στοχευμένες ακτινοθεραπείες, νέα φάρμακα και καλύτερη διάγνωση είναι το τετράπτυχο που έχει κάνει τη θνησιμότητα από τον δεύτερο συχνότερο καρκίνο στους άντρες να μειώνεται αργά αλλά σταθερά και τις προβλέψεις για τη μελλοντική εξέλιξη των ασθενών να υπολογίζονται πλέον σε βάθος 10ετίας και όχι 5ετίας, όπως γίνεται με τις άλλες μορφές καρκίνου.
Τα ακόμα καλύτερα νέα είναι πως διαρκώς επινοούνται νέα όπλα εναντίον του, τα οποία αυξάνουν την επιβίωση ακόμα και ασθενών με προχωρημένη νόσο.
«Ο καρκίνος του προστάτη είναι σίγουρα ένας από αυτούς που τους νικάμε κατά κράτος», λέει ο κ. Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος, καθηγητής Θεραπευτικής και αναπληρωτής πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, διευθυντής της Θεραπευτικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα».
«Το ποσοστό επιβίωσης των ασθενών αυξάνεται διαρκώς, γεγονός που οφείλεται σε ένα ποσοστό στην πρωιμότερη διάγνωση και κατά ένα άλλο στη βελτίωση της αντιμετώπισης με ριζική προστατεκτομή, στις ακτινοβολίες που σήμερα γίνονται με ειδικούς σχεδιασμούς ώστε να επικεντρώνονται στον όγκο αφήνοντας ανέπαφους τους υγιείς ιστούς, και βεβαίως στις νέες φαρμακευτικές θεραπείες».
Ολα αυτά μαζί σημαίνουν ότι κατά μέσον όρο «στα 10 χρόνια από τη διάγνωση, η πιθανότητα επιβίωσης είναι πάνω από 80%», προσθέτει. «Και λέμε στα 10 χρόνια, διότι δεν μιλάμε καν για 5ετία πλέον στον καρκίνο του προστάτη».
Εγχειρήσεις
Oι θεραπείες που χορηγούνται στον καρκίνο του προστάτη εξαρτώνται από το στάδιό του. Στα αρχικά στάδια, κατά κανόνα γίνεται χειρουργική αφαίρεση του προστατικού αδένα με ριζική προστατεκτομή, η οποία αναλόγως με την περίπτωση μπορεί να γίνει με ανοιχτή εγχείρηση, λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά.
«Η κλασική ριζική προστατεκτομή γίνεται πλέον με ειδικές τεχνικές, που διαφυλάσσουν τα νεύρα (nerve sparing techniques) και έτσι τη στύση και τη λειτουργία του ουροποιητικού», λέει ο κ. Δημόπουλος. «Η στυτική δυσλειτουργία και η ακράτεια ούρων ήταν κάποτε πολύ συνηθισμένες παρενέργειες της εγχείρησης, συχνά ήταν και μη αναστρέψιμες, αλλά τώρα πια έχουν περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό».
Σημαντική εξέλιξη θεωρείται και η ολοένα συχνότερη διενέργεια της ριζικής προστατεκτομής λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά. «Τα νεώτερα δεδομένα δείχνουν πως σε πολλούς ασθενείς η ρομποτική και η λαπαροσκοπική αφαίρεση έχουν εξίσου καλά αποτελέσματα», λέει ο κ. Δημόπουλος. «Ωστόσο, εξακολουθούμε να μένουμε λίγο επιφυλακτικοί, διότι δεν τις έχουμε πάρα πολύ καιρό στη διάθεση των ασθενών μας ούτως ώστε να ξέρουμε την αποτελεσματικότητά τους έπειτα από 15 ή 20 χρόνια, όπως ξέρουμε για την κλασική, ανοιχτή εγχείρηση».
Συνδυασμός ορμονών και ακτινοθεραπείας
Ενθαρρυντικά είναι τα νέα και για τους πάσχοντες από τοπικά προχωρημένο καρκίνο του προστάτη, ο οποίος θεωρείται μεν ανεγχείρητος αλλά δεν έχει προκαλέσει μεταστάσεις εμφανείς με τις υπάρχουσες απεικονιστικές μεθόδους (λ.χ. αξονικές τομογραφίες).
«Οι τοπικά προχωρημένοι καρκίνοι είναι αυτοί που χαρακτηρίζονται από πολύ υψηλό PSA (συνήθως πάνω από 30) ή αυτοί που είναι εμφανές ότι έχουν διηθήσει το "περίβλημα" του προστάτη, δηλαδή την κάψα, αλλά δεν μπορούμε να δούμε τις μεταστάσεις», εξηγεί ο καθηγητής. «Οταν βλέπουμε έναν άρρωστο με PSA 30 ή 40, κανονικά δεν συνιστούμε εγχείρηση διότι θεωρούμε πως υπάρχει εξάπλωση του καρκίνου έξω από τον προστάτη, ακόμα κι αν δεν μπορούμε να την ανιχνεύσουμε με τις εξετάσεις. Αντίστοιχα, όταν βλέπουμε τον καρκίνο να έχει διηθήσει την κάψα του προστάτη, ξέρουμε ότι έχει εξαπλωθεί από τον αδένα».
Οι άρρωστοι με τοπικά προχωρημένους καρκίνους αντιμετωπίζονταν έως τώρα με ορμονικές θεραπείες όπως γίνεται και σε όσους έχουν ανιχνευμένες μεταστάσεις. Ωστόσο, στην αγωγή αυτή είναι πιθανό να προστεθεί σύντομα και η τοπική ακτινοθεραπεία, καθώς πρόσφατες μελέτες έδειξαν πως ο συνδυασμός αυτός μπορεί να αυξήσει το ποσοστό επιβίωσης των ασθενών.
Μία από τις νεώτερες μελέτες παρουσιάστηκε τον περασμένο μήνα στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (ASCO) από επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Τορόντο. Στη μελέτη πήραν μέρος περισσότεροι από 1.200 ασθενείς οι οποίοι είχαν τοπικά προχωρημένο ή υψηλού κινδύνου καρκίνο του προστάτη. Οι ερευνητές τούς χώρισαν σε δύο ομάδες: στη μία χορήγησαν μόνο ορμονική θεραπεία και στην άλλη τον συνδυασμό ορμονικής θεραπείας/ακτινοθεραπείας.
Επειτα από 7 χρόνια, όσοι εθελοντές είχαν υποβληθεί στη συνδυασμένη θεραπεία είχαν κατά 43% λιγότερες πιθανότητες να χάσουν τη ζωή τους από τη νόσο τους. Στην πραγματικότητα, στην ομάδα της συνδυασμένης θεραπείας είχε πεθάνει μόνο το 10% των ασθενών, έναντι του 21% των ασθενών που είχαν κάνει μόνο ορμονική θεραπεία.
«Οντως, αυτή και άλλες πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει πως η τοπική ακτινοθεραπεία μαζί με την ορμονική θεραπεία οδηγεί σε αύξηση του ποσοστού επιβίωσης _ και είναι πιθανόν να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε αυτούς τους αρρώστους», σχολιάζει ο κ. Δημόπουλος.
Μεταστατική νόσος
Καλά νέα υπάρχουν και για τους ασθενείς με προχωρημένη νόσο, η οποία έχει εξαπλωθεί εμφανώς έξω από τον προστάτη. Στους ασθενείς αυτούς γίνεται συστηματική θεραπεία, δηλαδή χορηγούνται φάρμακα: πρώτα ορμονική θεραπεία και στη συνέχεια χημειοθεραπεία.
Η χορήγηση της ορμονικής θεραπείας βασίζεται στο γεγονός ότι περίπου δύο στους τρεις καρκινικούς όγκους του προστάτη «τρέφονται» από τις ανδρικές ορμόνες του φύλου τα ανδρογόνα, το πιο ισχυρό από τα οποία είναι η τεστοστερόνη. Τα ανδρογόνα παράγονται κατά κανόνα από τους όρχεις, αλλά μικρές ποσότητες παράγονται και από τα επινεφρίδια. Στόχος της ορμονικής θεραπείας είναι να διακοπεί η παραγωγή τους, ώστε να μείνουν οι καρκινικοί όγκοι χωρίς «τροφή» και έτσι να αναχαιτιστεί η ανάπτυξή τους ή ακόμα και να «λιμοκτονήσουν».
Παρά τη διακοπή της ορμονικής παραγωγής, όμως, υπάρχουν όγκοι που εξακολουθούν να αναπτύσσονται. Σε τέτοια περίπτωση, χαρακτηρίζονται ως ορμονοάντοχοι και απαιτούν περαιτέρω αγωγή και δη χημειοθεραπεία.
«Η καθιερωμένη και πιο αποτελεσματική μέχρι σήμερα χημειοθεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη είναι η δοσεταξέλη σε συνδυασμό με χαμηλές δόσεις κορτιζόνης», εξηγεί ο κ. Δημόπουλος. «Προσφάτως όμως εγκρίθηκε μία ακόμα ουσία της ίδιας κατηγορίας (ταξάνες), η καμπαζιταξέλη, που φαίνεται ότι επίσης είναι δραστική εναντίον του καρκίνου του προστάτη».
Η καμπαζιταξέλη εγκρίθηκε από την Υπηρεσία Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ τον περασμένο μήνα, ενώ εκκρεμεί η σχετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων.
Ακόμα πιο ενθαρρυντική εξέλιξη, όμως, θα είναι, σύμφωνα με τον καθηγητή, η ολοκλήρωση των μελετών και τελικά η έγκριση ενός άλλου φαρμάκου, της οξικής αμπιρατερόνης. «Η οξική αμπιρατερόνη είναι μία ουσία η οποία οδηγεί σε πλήρη αναστολή της παραγωγής των ανδρογόνων διακόπτει ακόμα και τη μικρή παραγωγή τους από τα επινεφρίδια», λέει. «Υπάρχουν μελέτες που έδειξαν ότι σε καρκίνο του προστάτη ανθεκτικό στη χημειοθεραπεία, η ουσία αυτή οδηγεί σε πτώση του PSA και υποστροφή της μεταστατικής νόσου σε ποσοστό 30%-40%. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως δρα ακόμα και στα πιο προχωρημένα στάδια του καρκίνου του προστάτη, όταν η νόσος δεν ανταποκρίνεται πλέον ούτε στη χημειοθεραπεία».
Αμφιβολίες για την αξία της μέτρησης του PSA
Παρά τις σημαντικές εξελίξεις στην αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη, η επιστημονική κοινότητα εξακολουθεί να είναι διχασμένη όσον αφορά την αξία του PSA (ειδικό προστατικό αντιγόνο), τα επίπεδα του οποίου μετρώνται με μια απλή εξέταση αίματος και δείχνουν εάν υπάρχει πρόβλημα στον προστάτη ή όχι.
Οπως εξηγεί ο κ. Ηρακλής Πούλιας, διευθυντής στο Ουρολογικό Τμήμα του Κοργιαλένειου-Μπενάκειου Νοσοκομείου Αθηνών, «το ειδικό προστατικό αντιγόνο υπερεκκρίνεται από τα προστατικά καρκινικά κύτταρα και απελευθερώνεται στο αίμα, με αποτέλεσμα η τιμή του να αυξάνεται πέραν από κάποιες προκαθορισμένες, θεωρούμενες ως φυσιολογικές τιμές. Ωστόσο, το PSA μπορεί να υπερεκκρίνεται και σε ασθενείς που δεν έχουν καρκίνο, αλλά μεγάλη καλοήθη υπερπλασία του προστάτη ή σοβαρή φλεγμονή του αδένα (προστατίτιδα)». Το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει πολλούς ασθενείς «σε μια αναίτια διαδικασία συνεχούς ελέγχου, επανειλημμένων βιοψιών, συνεχούς άγχους και αγωνίας για την κατάστασή τους κάτι που συμβαίνει αρκετά συχνά», προσθέτει.
Ενα άλλο πρόβλημα είναι πως οι έως τώρα μελέτες περιέχουν αντιφάσεις όσον αφορά το όφελος της εξέτασης στην επιβίωση των ασθενών. «Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ένα όφελος στην επιβίωση και άλλες που δεν δείχνουν», λέει ο καθηγητής Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος. «Είναι σαφές ότι με την βοήθεια του PSA ανιχνεύονται οι καρκίνοι νωρίτερα, αλλά αυτό δεν μεταφράζεται κατ' ανάγκην σε κέρδος στην επιβίωση. Και αυτό, διότι υπάρχει ένα ποσοστό όγκων που ναι μεν ανιχνεύονται νωρίς αλλά δεν θα δημιουργούσαν ποτέ πρόβλημα στους αρρώστους, καθώς και ένα άλλο που αφορά τόσο επιθετικούς καρκίνους ώστε δεν κάνει ιδιαίτερη διαφορά το πότε θα εντοπιστούν».
Επιπλέον, «κάποιες μελέτες δείχνουν πως ο μαζικός πληθυσμιακός έλεγχος μειώνει τη γενική θνησιμότητα από καρκίνο του προστάτη, αλλά δεν έχει εκτιμηθεί η ωφελιμότητα σε ατομικό επίπεδο, ούτε συνηγορούν όλες οι μελέτες στη γενική αξία του», προσθέτει ο κ. Πούλιας.
Πρακτικά, όλα αυτά σημαίνουν πως θα χρειαστούν μακροχρόνιες μελέτες παρακολούθησης των ασθενών έως ότου αποφανθεί η επιστήμη για το αν θα πρέπει ή όχι να κάνουν όλοι οι άντρες εξέταση του PSA (όπως λ.χ. πρέπει να κάνουν οι γυναίκες τεστ Παπ ή μαστογραφία), σύμφωνα με τους δύο ειδικούς.
Προς το παρόν, οι αρμόδιοι ιατρικοί οργανισμοί συνιστούν να γίνεται μία προληπτική μέτρηση του PSA στην ηλικία των 50 ετών (εκτός κι αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό της νόσου, οπότε πρέπει να γίνει νωρίτερα), και από κει και πέρα η συχνότητα της εξέτασης να καθορίζεται κατά περίπτωση.
Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ