Έφυγε στα 58 της η Μαρία Δημητριάδη

Το πολιτικό τραγούδι έχασε την ερμηνεύτριά του. Η «τραγουδίστρια του αγώνα» Μαρία Δημητριάδη σίγησε στα 58 της... Η Μαρία Δημητριάδη που με τη φωνή και την ερμηνεία της σημάδεψε το σύγχρονο ελληνικό-και κυρίως το πολιτικό- τραγούδι, ιδιαιτέρως την περίοδο της Μεταπολίτευσης, άφησε την τελευταία της πνοή τα ξημερώματα χτες, 7/1/2009, στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός, καθώς είχε προσβληθεί από σπάνια πνευμονική νόσο.

«Η Μαρία Δημητριάδη υπήρξε μια σύγχρονη τραγουδίστρια που δεν λειτουργούσε με φωνή επικαιρική, αλλά διαχρονική. Ήταν από τις ελάχιστες δραματικές τραγουδίστριες που βγήκαν στη χώρα μας, όρο που συνηθίζουμε να χρησιμοποιούμε στην όπερα. Δεν παύει με τον χαμό της να φεύγει κι ένα κομμάτι δικό μου, γιατί της οφείλω πάρα πάρα πολλά. Φεύγει κι ένα κομμάτι της δικής μου αθωότητας» έλεγε χθες στα «ΝΕΑ» ο Θάνος Μικρούτσικος, ο οποίος και αφιερώνει στη μνήμη της τη συναυλία με έργα του, τη Δευτέρα, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Γεννήθηκε στον Ταύρο, όπου τη δεκαετία του ΄70 διετέλεσε δημοτικός σύμβουλος. Μαθήτρια ακόμη γνωρίζει μαζί με την αδελφή της Αφροδίτη Μάνου τον Μίκη Θεοδωράκη και αρχίζει να μελετά εντατικότερα για το τραγούδι. «Ένα πρωινό η Παναγιά μου...». Το 1968 πρωτοεμφανίζεται στη δισκογραφία με ένα ερωτικό -το πιο γνωστό ίσως- τραγούδι στην ταινία «Κορίτσια στον ήλιο», με την υπογραφή του Σταύρου Ξαρχάκου. Την επόμενη χρονιά ηχογραφεί τον δίσκο «Ο ήλιος ο πρώτος» σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη και μουσική Γιάννη Μαρκόπουλου, ενώ ακολουθεί το θρυλικό «Χρονικό» του συνθέτη. «Κι αν η μισή μου καρδιά βρίσκεται, γιατρέ, εδώ πέρα, η άλλη μισή στην Κίνα βρίσκεται...». Η διαδρομή της συνεχίζεται με τα «Πολιτικά τραγούδια» του Θάνου Μικρούτσικου (η φωνή της ταυτίστηκε με το ξεκίνημα της καριέρας του), άλμπουμ που συστήνει στο ελληνικό κοινό και τον πρόσφατα αποκατασταθέντα στην πατρίδα του Τούρκο ποιητή Ναζίμ Χικμέτ. Ακολουθούν η «Καντάτα για τη Μακρόνησο» και η «Σπουδή σε ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακόφσκι» (ήταν η πρώτη που ερμήνευσε στίχους του Ρώσου ποιητή στην Ελλάδα, όπως και Λόρκα στο «Αντόνιο Τόρες Χερέδια»).

Η «σκούρα» και ιδιαίτερη φωνή της γρήγορα καθιερώνεται στις μπουάτ της Πλάκας, ταυτίζεται με το πολιτικό κοινωνικό τραγούδι. Αυτό την χαρακτήρισε σε σημείο να την «αποκλείσει» από άλλα είδη-τα οποία και η ίδια απαρνήθηκε όταν, στην ακμή της, αποφάσισε να αποσυρθεί διακριτικά από τα δισκογραφικά πράγματα. Ακολουθούν «Τα λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας» και «Τα Τραγούδια του αγώνα» του Μίκη Θεοδωράκη (τρίτη επανέκδοση), «Τα τραγούδια της λευτεριάς» και το «Φουέντε Οβεχούνα» (σε ποίηση Λόπε Ντε Βέγκα) του Θάνου Μικρούτσικου, «Για την Ελένη» του Μάνου Χατζιδάκι σε στίχους Μιχάλη Μπουρμπούλη, «Τα αντάρτικα»... Στο μεταξύ παντρεύτηκε με τον Ανδρέα Μικρούτσικο με τον οποίο και απέκτησε έναν γιο, τον Σ τέργιο. Στην 30χρονη διαδρομή της ηχογράφησε 15 προσωπικούς δίσκους και συμμετείχε σε τουλάχιστον 22 άλλους. Εμπιστεύθηκε δε και νεώτερους συνθέτες όπως ο Γιώργος Σταυριανός και ο Στέφανος Κορκολής και τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου ως παραγωγό (1996). Η τελευταία της δισκογραφική δουλειά «Δον Κιχώτες» κυκλοφόρησε το 2001 σε μουσική Θοδωρή Οικονόμου. Έκτοτε δεν ξαναμπήκε στο στούντιο. Στη μεγάλη οθόνη έδωσε τελευταία το «παρών» στην ταινία «Το κλάμα βγήκε από τον Παράδεισο» των Ρέππα-Παπαθανασίου.

Σημ.: Το «Είμαι μέσα στο φως που προχωρεί...» είναι ο πρώτος στίχος από το τραγούδι «Αυτό είναι» του Ναζίμ Χικμέτ (μουσική Θ. Μικρούτσικου).

● Για τη Μαρία Δημητριάδη, χρόνια δικτατορίας, στον «Λεβέντη» από τα Τραγούδια του αγώνα του Θεοδωράκη, με το αδιανόητο τότε, σχεδόν ποπ ύφος της.

● Για τη Μαρία Δημητριάδη στο αμφιθέατρο του Πολυτεχνείου, μέρες του Νοέμβρη, 15, 16, 17, ο Θάνος στο πιάνο, εμείς ξαπλωμένοι στους πάγκους ή κατάχαμα, σιγοτραγουδάμε· μπροστά, εννοείται, η φωνή της Μαρίας.

● Για τη Μαρία Δημητριάδη και το «Επέσατε θύματα» στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, πρώτη επέτειο του Πολυτεχνείου, πορεία απαγορευμένη για να μη χαλάσει το κλίμα, παραμονές εκλογών, που αποτελούσαν, λέει, «δικαίωση του Πολυτεχνείου», προβοκάτορες μας είπαν ξανά, όπως μας είχαν πει και στο Πολυτεχνείο, κοντά 1.000.000 μαζευτήκαμε πάντως, στην Καισαριανή μάς υποδέχονταν με χειροκροτήματα, λουλούδια και δάκρυα.

● Για τη Μαρία Δημητριάδη, ένα χρόνο μετά, όταν βγήκαν και σε δίσκο πια τα Πολιτικά τραγούδια του Θάνου, ύμνοι της γενιάς μας, ποίηση Μπίρμαν και Χικμέτ.

● Εκεί, Μαρία, ο «Μικρόκοσμος» του Χικμέτ, μετάφραση Ρίτσου, που ξεκινούσε: «Και νά τι θέλω τώρα να σας πω», και τέλειωνε, Μαρία: «Για μένα, το λοιπόν, το πιο εκπληχτικό, πιο επιβλητικό, πιο μυστηριακό και πιο μεγάλο, είν΄ ένας άνθρωπος που τον μποδίζουν να βαδίζει, είν΄ ένας άνθρωπος που τον αλυσοδένουνε!» Βαρέθηκες, ακόμα τα ίδια, Μαρία· έφυγες· αντίο.

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ