Η πολιτική έρευνα της VPRC, που ολοκληρώθηκε μόλις πριν από τρεις ημέρες, καταγράφει σημαντικές αλλαγές στις εκλογικές τάσεις και στις πολιτικές προτιμήσεις των ελλήνων πολιτών, χωρίς να ανατρέπει, όμως, τη βασική εικόνα κρίσης του μεταπολιτευτικού κομματικού συστήματος, η οποία έχει διαμορφωθεί εδώ και περίπου ένα χρόνο. Ειδικότερα τα συμπεράσματα*:1. Το ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται στην πρώτη θέση της πρόθεσης ψήφου. Η δημοσκοπική αυτή αντιστροφή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην πρόσφατη έκρηξη δυσαρέσκειας προς την κυβέρνηση της Ν.Δ., με επίκεντρο αφ' ενός μεν την οικονομική-φορολογική πολιτική που ασκείται αφ' ετέρου δε τα οικονομικά σκάνδαλα και τη μεγάλη διαφθορά. Το προβάδισμα του ΠΑΣΟΚ καταγράφεται στην εκτίμηση της ψήφου σε δύο ποσοστιαίες μονάδες (34,5% έναντι 32,5% της Ν.Δ.). Εκτείνεται, ωστόσο, σε όλους τους ερευνητικούς δείκτες: ικανότητα διακυβέρνησης, εικόνα κομμάτων, ικανοποίηση από πολιτικές και εικόνα των πολιτικών αρχηγών. Το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να κερδίζει από την πλήρη αδυναμία της κυβέρνησης να ανταποκριθεί στη «φλεγόμενη» κοινωνική ατζέντα: Ακρίβεια-οικονομική κρίση και φτώχεια είναι τα δύο σημαντικότερα προβλήματα της χώρας σε ισοδύναμα ποσοστά του 35%, την ίδια στιγμή που κεφαλαιοποιεί το ίδιο εν μέρει την πρόσφατη «κοινωνική στροφή» του.
2. Βεβαίως, το προβάδισμα του ΠΑΣΟΚ εμπεριέχει «ισχυρή δόση συγκυρίας», δεν είναι δηλαδή απολύτως σταθεροποιημένο, καθώς οφείλεται περισσότερο στην έντονη πτωτική τάση της Ν.Δ. και προσωπικά του Κ. Καραμανλή. Θεωρητικώς, η κυβέρνηση έχει ακόμα περιθώρια αντίδρασης, ωστόσο βρίσκεται στη διαδικασία να χάσει τα δύο σημαντικότερα πολιτικά της πλεονεκτήματα, την «ηθική υπεροχή» έναντι του ΠΑΣΟΚ και την «ισχυρή εικόνα» του Κ. Καραμανλή. Ο βαθμός συσπείρωσης της «γαλάζιας» εκλογικής βάσης καταγράφεται στο εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό του 57%, ενώ οι διαρροές ψηφοφόρων της Ν.Δ. είναι σημαντικές προς το ΠΑΣΟΚ, τον ΣΥΡΙΖΑ, τον ΛΑΟΣ, αλλά και προς τους Οικολόγους-Πράσινους. Το εκτιμώμενο σημερινό ποσοστό της (32,5%) δείχνει ότι η πολιτική αποδοκιμασία έχει διαπεράσει τον «σκληρό πυρήνα» της ιστορικής εκλογικής βάσης της δεξιάς, ο οποίος εκτιμάται σε περίπου 35%-36%.
3. Από την άλλη πλευρά, η σημερινή «δημοσκοπική άνοιξη» του ΠΑΣΟΚ δεν στερείται και αρνητικών στοιχείων για το κόμμα. Το ποσοστό του 34,5% παραπέμπει σε ένα δείκτη συσπείρωσης των ψηφοφόρων του της τάξης του 80%, που δύσκολα μπορεί να ανέβει περισσότερο. Επίσης, οι διαρροές του προς τα άλλα κόμματα, αν και εμφανίζονται μειωμένες, μπορεί να σταθεροποιηθούν όπως σήμερα καταγράφονται και τελικά να αποδειχτούν οριστικές. Ενδεχόμενη περαιτέρω άνοδος του ΠΑΣΟΚ μπορεί να προκύψει κυρίως από απευθείας μετακινήσεις ψηφοφόρων της Ν.Δ. προς το πράσινο στρατόπεδο. Αλλά σε αυτό το πεδίο ο ανταγωνισμός θα είναι πολύπλοκος και με πολλούς «παίκτες» στο πολιτικό τερέν.
4. Το δικομματικό άθροισμα εξακολουθεί να καταγράφεται εξαιρετικά χαμηλό (67%), αν και εμφανίζει μικρή άνοδο σε σχέση με το 65% που καταγραφόταν ως άνω όριο από τον Νοέμβριο του 2007. Οι επόμενοι μήνες θα δείξουν με μεγαλύτερη ασφάλεια αν ο δικομματισμός έχει τις αντοχές να ανακάμψει σε ποσοστά κοντά ή άνω του 70% -κάτι που δεν προκύπτει, πάντως, από τις ποιοτικές έρευνες.
5. Τα σημερινά δεδομένα δείχνουν έτσι ότι η επόμενη Βουλή θα είναι μάλλον εξακομματική, αφού το ρεύμα των Οικολόγων-Πρασίνων δείχνει να σταθεροποιεί ποσοστά άνω του 3%. Μάλιστα, η σημερινή έρευνα φέρνει τους Οικολόγους-Πράσινους σε ισοδυναμία με τον ΛΑΟΣ (4,5%), ενώ η τάση είναι στις επόμενες μετρήσεις να βρεθούν μπροστά από αυτό το κόμμα. Το ρεύμα των Οικολόγων-Πράσινων αποτελεί και τον περισσότερο ρευστό πολιτικό παράγοντα της συγκυρίας. Οι πολυσυλλεκτικές του δυνατότητες είναι μεγάλες, αφού πιστοποιεί τα κέρδη του από σημαντική μερίδα μεσοαστικών στρωμάτων κεντροδεξιάς ιδεολογίας, ενώ διατηρεί ταυτόχρονα και τη ριζοσπαστική και νεολαιίστικη επιρροή του.
6. Ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζει μια πτωτική δημοσκοπική τάση, αν και εξακολουθεί να καταγράφεται σε υψηλά ποσοστά. Το εκτιμώμενο ποσοστό του 14% είναι σημαντικό αν σκεφτεί κανείς ότι καταγράφεται σε συνθήκες ανάκαμψης του ΠΑΣΟΚ και περιορισμού των διαρροών ψήφων του τελευταίου. Ισχυρό όπλο του ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να είναι η μεγάλη του επιρροή στο «νέο εκλογικό σώμα» (18-45 ετών), γεγονός που αποδεικνύει σε μεγάλο βαθμό τα στοιχεία εναλλακτικής πολιτικής συμπεριφοράς και κριτηρίων εκλογικής επιλογής που πρυτανεύουν στην κοινωνική αυτή μερίδα. Από την άλλη μεριά, δύσκολα θα κρατήσει, ο ΣΥΝ, μεγάλα ποσοστά στο «παλαιό εκλογικό σώμα», που ψηφίζει με κριτήρια περισσότερο «κλασικά».
7. Τέλος, το ΚΚΕ και ο ΛΑΟΣ εμφανίζουν σταθεροποιημένα ποσοστά, που τείνουν να είναι ελάχιστα παραπάνω από τα ποσοστά τους στις εκλογές του 2007. Το πρόβλημα του ΚΚΕ είναι ότι οι διαρροές του προς τον ΣΥΡΙΖΑ αποτελούν μια σταθερή μέχρι στιγμής κατάσταση, ενώ για τον ΛΑΟΣ το πρόβλημα είναι ότι παραμένει καθηλωμένος παρά την πτώση της Ν.Δ.
*Ο ΧΡ. ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗΣ είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης - Επιστημονικός σύμβουλος της εταιρείας VPRC.
Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου