Τετάρτη 20 Απριλίου 2016

Πέθανε ο σπουδαίος ηθοποιός Γιάννης Βόγλης

Ένας από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς της γενιάς του, ο Γιάννης Βόγλης, πέθανε την Τετάρτη 20/4/2016 σε ηλικία 79 ετών.

Είχε γεννηθεί στην Αθήνα το 1937. Σπούδασε στη δραματική σχολή του Πέλου Κατσέλη.

Η πρώτη του εμφάνιση στο θέατρο έγινε στη θεατρική παράσταση Η άνοδος του Αρτούρο το 1961, υπό τη σκηνοθεσία του Καρόλου Κουν.

Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στον κινηματογράφο στην ταινία Οι Υπερήφανοι.
Έγινε γνωστός από την ταινία Κορίτσια στον ήλιο το 1968, ενώ σημαντική ερμηνεία του υπήρξε στην ταινία Το χώμα βάφτηκε κόκκινο του Βασίλη Γεωργιάδη.

Εργάστηκε κυρίως στο θέατρο, όπου και συνεργάστηκε με πρωταγωνιστές όπως ο Μάνος Κατράκης, η Έλλη Λαμπέτη, ο Αλέκος Αλεξανδράκης κ.ά. Υπήρξε βασικό στέλεχος του ΚΘΒΕ.

Την δεκαετία του 1980 ήταν μέλος του θιάσου «Ανατολή». Σημαντικές παραγωγές του ήταν οι Καπετάν Μιχάλης, Αλέξης Ζορμπάς, Ελλάδα-Ρίτσος Μακρυά Πορεία (Πολυθέαμα), Ο Καλός Στρατιώτης Σβέικ, Αγαπημένε μου Παππού, Προμηθέας Δεσμώτης του Αισχύλου και περιόδευσε στην Ελλάδα, την Κύπρο, τον Καναδά με μεγάλη επιτυχία. Είχε πάρει μέρος σε πολλές εκδηλώσεις ως αφηγητής, ενώ έχει ασχοληθεί επίσης και με τη σκηνοθεσία.

Συνεργάστηκε με το Θέατρο «Πράξη» της Μπέτυς Αρβανίτη. Κάποια έργα στα οποία έπαιξε είναι: Ο Φερνάντο Κραπ μου Έγραψε ένα Γράμμα, Η Κυρία από τη Θάλασσα σε σκηνοθεσία Μίνου Βολανάκη, Μια Πιθανή Συνάντηση, Η Επιστροφή του Χ. Πίντερ.

Στον κινηματογράφο είχε πρωταγωνιστήσει σε πολλές ταινίες. Ανάμεσα τους οι: Ερόικα (1960), Οι υπερήφανοι (1962), Η παγίδα (1962), Πετώντας με τον άνεμο (1963), Σταυραετοί (1963), Ο κράχτης (1964), Βρώμικη πόλις (1965), Καταιγίδα (1965), Κατηγορώ τους ανθρώπους (1965), Το φυλαχτό της μάνας (1965), Το χώμα βάφτηκε κόκκινο (1965), Ξεχασμένοι ήρωες (1966), Πετώντας με τον άνεμο (1966), Επιχείρησις Δούρειος Ίππος (1966), Έρωτες στη Λέσβο (1967), Ο 13ος (1967), Κορίτσια στον ήλιο (1968), Οι άνδρες δεν λυγίζουν ποτέ (1968), Ραντεβού με μια άγνωστη (1968), Ένας μάγκας στα σαλόνια (1969), Beautiful people (2001) κ.ά.

Επίσης είχε συμμετάσχει σε πολλές τηλεοπτικές σειρές, όπως:  Της Αγάπης Μαχαιριά (2006-2007), Ακροβατώντας (2003), Η αγάπη ήρθε από μακριά (2002), Κάτω απ' την Ακρόπολη (2001), Έρωτας κλέφτης (2000), Σύνορα αγάπης (1999), Άγγιγμα ψυχής (1998), Ψίθυροι καρδιάς (1997), Ανατομία ενός εγκλήματος (1992-1995, επεισόδια «Νύχτα τρόμου», «Σόνια Κρίλοβιτς»), Μια ζωή για την Έλσα (1995), Μοιραίο πάθος (1995), Τμήμα Ηθών (1992), Άφρικα (1992), Η δίψα (1990) κ.ά.

Ο Γιάννης Βόγλης είχε τιμηθεί από διάφορες πόλεις Ελλάδας και Κύπρου.

Την περίοδο 2000-2005 πήγε στην Κύπρο όπου διετέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής στους Οργανισμούς ΕΘΑΛ της Λεμεσού και του Θεάτρου Σκάλα της Λάρνακας. Σκηνοθέτησε μεταξύ άλλων τις παραγωγές Βασίλης Τσιτσάνης, Φονιάς, Αδελφοί Καραμαζόφ κ.ά.

Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ) εκφράζει τη βαθιά του θλίψη για την απώλεια του Γιάννη Βόγλη, του ηθοποιού που υπηρέτησε και τίμησε το θέατρο και τον πολιτισμό για δεκαετίες.

Ξεχώρισε με τις ερμηνείες του τόσο στο θέατρο όσο και στον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Υπήρξε για μία πενταετία (1973-1977) βασικό στέλεχος του ΚΘΒΕ, υπενθυμίζει το Θέατρο.

«Εκφράζω τη βαθιά μου θλίψη για την απώλεια του ηθοποιού Γιάννη Βόγλη που διακρίθηκε για τις σπουδαίες ερμηνείες του στο θέατρο και τον κινηματογράφο αλλά και την πολιτική και κοινωνική του δράση» σημειώνει σε ανακοίνωσή του ο υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Αριστείδης Μπαλτάς.

«Χαρισματικός και στρατευμένος μέχρι τέλους στην τέχνη της υποκριτικής θα μείνει ζωντανός στη μνήμη όλων μας μέσα από τους ρόλους που ενσάρκωσε. Συλλυπητήρια στους δικούς του ανθρώπους» σημειώνει ο κ. Μπαλτάς.

Ο υπεύθυνος του Τομέα Πολιτισμού της Νέας Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Γκιουλέκας, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Άλλος ένας καλλιτέχνης με ισχυρά 'χνάρια' στο καλλιτεχνικό στερέωμα έφυγε από κοντά μας, ο μεγάλος μας πρωταγωνιστής Γιάννης Βόγλης.

» Χαρισματικός ηθοποιός, διατηρούσε ανεξίτηλη την στόφα του αυθεντικού καλλιτέχνη που δεν λοξοδρομεί, αλλά παραμένει σταθερά προσηλωμένος και προσανατολισμένος στην τέχνη του.

» Λάμπρυνε με την παρουσία του το ποιοτικό θέατρο που υπηρέτησε για χρόνια, ενώ αξέχαστες θα μείνουν και οι κινηματογραφικές του ερμηνείες.

» Η αγάπη του Γιάννη Βόγλη για την τέχνη του δεν τον άφησε να 'αποστρατευτεί' ποτέ. Έφυγε πάνω στο 'σανίδι', όπως και οι περισσότεροι ηθοποιοί της γενιάς του.

» Τον αποχαιρετούμε με θλίψη, αλλά και με ένα μεγάλο 'ευχαριστώ' για όσα προσέφερε. Στην οικογένεια του εκφράζουμε τα βαθιά μας συλλυπητήρια.»

«Το πέρασμά του από το θέατρο άφησε ανεξίτηλα ίχνη, ερμηνεύοντας μια πλατιά γκάμα ρόλων του κλασικού και του σύγχρονου ρεπερτορίου, στο πλάι επίσης σπουδαίων ηθοποιών» αναφέρει το ΚΚΕ σε ανακοίνωσή του.

«Αξέχαστοι θα μείνουν και οι χαρακτήρες που ενσάρκωσε στον κινηματογράφο και την τηλεόραση και μας συντρόφεψαν για δεκαετίες. Θα τον θυμόμαστε πάντα, όχι μόνο ως ηθοποιό, αλλά και για τις στιγμές που στάθηκε στο πλάι του ΚΚΕ και το στήριξε, στους δύσκολους αγώνες που δόθηκαν», καταλήγει η ανακοίνωση του κόμματος.

Το Ποτάμι σε ανακοίνωσή του αναφέρει: «Ο Γιάννης Βόγλης που μας άφησε σήμερα δεν ήταν μια τυπική περίπτωση υπηρέτη της Τέχνης. Ενσάρκωσε μεγάλους ρόλους στο Θέατρο και τον Κινηματογράφο και υπηρέτησε την Τέχνη του χωρίς εκπτώσεις. Αλλά δεν σνόμπαρε και το καλό μαζικό σινεμά. Γιατί όπως είχε πει και ο ίδιος, σαν γνήσιος εργάτης της Τέχνης, χρειάστηκε να ξεπληρώσει και τα προσωπικά του χρέη.

» Μας αφήνει παρακαταθήκη εκτός από το Χρέος προς την Τέχνη και τη διακριτική, πιστή και ανυστερόβουλη στράτευσή του στις μεγάλες αξίες της Δημοκρατίας και της Κεντροαριστεράς. Δε νομίζουμε ότι ο ίδιος θα έκανε διακρίσεις ανάμεσα στους ρόλους που ερμήνευσε. Αλλά θα μας επέτρεπε ίσως να ξεχωρίσουμε αυτόν του Δημήτρη Μαρκουζή στην Αντίστροφη Μέτρηση. Του ανυποχώρητου στις αξίες του καθηγητή που επιστρέφει μετά από χρόνια στην Ελλάδα για να υπηρετήσει την πατρίδα του και το λαό του. Και που το σύστημα που δεν ανέχεται τους άξιους τον πολεμά- πόσο τραγικά επίκαιρο.

Στους οικείους του απευθύνουμε τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια.»
Πηγή: in.gr

Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου 2016

Ιστορική επιβεβαίωση της ύπαρξης βαρυτικών κυμάτων

Επιστήμονες του Παρατηρητηρίου LIGO (Laser Interferometer Gravitational-wave Observatory) στις ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι ανίχνευσαν βαρυτικά κύματα -«ρυτιδώσεις» στον ιστό του χωροχρόνου- επιβεβαιώνοντας έτσι τη σχετική φημολογία των τελευταίων εβδομάδων. Το «σήμα» θεωρείται καθαρό και αξιόπιστο, οπότε η ανακοίνωση -αν και προς το παρόν δεν έχει επιβεβαιωθεί από άλλo επιστημονικό πείραμα- θεωρείται βαρύνουσα και αληθινή.
Την προηγούμενη φορά, το 2014, που είχε γίνει μία ανάλογη ανακοίνωση από άλλη ερευνητική κοινοπραξία, είχε διαψευσθεί στη συνέχεια. Τώρα όμως, όπως τονίστηκε σε σχετική συνέντευξη Τύπου στην Ουάσιγκτον, η ανίχνευση είναι αξιόπιστη.
Η ανίχνευση του σήματος των βαρυτικών κυμάτων έγινε στις 14 Σεπτεμβρίου 2015 σχεδόν ταυτόχρονα και από τους δύο μεγάλους ανιχνευτές του πειράματος LIGΟ στις ΗΠΑ, οι οποίοι απέχουν 3.000 χιλιόμετρα μεταξύ τους.
Όπως είπαν οι επιστήμονες στη σημερινή συνέντευξη Τύπου στην Ουάσιγκτον, ακολούθησαν μέχρι σήμερα μήνες ενδελεχών μελετών και ελέγχων. «Ελέγξαμε πολύ προσεκτικά ξανά και ξανά. Πρόκειται για ένα δώρο της φύσης και είναι αληθινό!», δήλωσε περιχαρής η εκπρόσωπος του LIGO Γκαμπριέλα Γκονζάλες, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Λουιζιάνα.
Ο διάσημος θεωρητικός φυσικός Κιπ Θορν του Ιντιστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech), εκ των ιδρυτών του πειράματος, δήλωσε ότι στο μέλλον το LIGO θα «πιάσει» περισσότερα βαρυτικά σήματα, καθώς η ευαισθησία των ανιχνευτών του θα αυξηθεί περαιτέρω.
Ο διευθυντής του LIGO David Reitze παραδέχθηκε ότι, όταν έγινε η ανίχνευση του πρώτου σήματος, σκέφθηκε: «Ουάου! Είναι πολύ καλό για να είναι αληθινό». Αλλά, στη συνέχεια, πείσθηκε ότι επρόκειτο για ιστορική ανακάλυψη.
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν από ποιό ακριβώς σημείο του σύμπαντος προέρχεται το σήμα που εντόπισαν (θα χρειαζόταν εντοπισμός από τρείς ανιχνευτές για κάτι τέτοιο), αλλά πιστεύουν ότι βρίσκεται κάπου στον ουρανό του νοτίου ημισφαιρίου. Όμως εκτιμούν ότι το συμβάν, σε απόσταση 1,3 δισ. ετών φωτός από τη Γη, αφορούσε δύο μαύρες τρύπες με μάζες 29 και 36 φορές μεγαλύτερες από τον Ήλιο.
Εκτιμάται ότι, κατά τη συγχώνευση αυτών των δύο «τεράτων», υπήρξε απώλεια μιας ποσότητας μάζας περίπου τριπλάσιας από τον Ήλιο, η οποία μετατράπηκε σε ενέργεια και στη συνέχεια σε βαρυτικά κύματα μέσα σε κλάσματα του δευτερολέπτου. Αυτά τα κύματα ανίχνευσε τελικά το LIGO.
Το LIGO προτάθηκε θεωρητικά, ως μέσο ανίχνευσης βαρυτικών κυμάτων, στη δεκαετία του ΄80 από τους καθηγητές φυσικής Ράινερ Γουάις (ΜΙΤ), Κιπ Θορν (Caltech) και Ρόναλντ Ντρέβερ (Caltech), οι οποίοι δεν αποκλείεται να πάρουν το επόμενο Νόμπελ Φυσικής, καθώς η ανακάλυψη θεωρείται ανάλογης σημασίας - αν όχι μεγαλύτερης- με την ανακάλυψη του σωματιδίου Χιγκς στο CERN, που είχε επίσης οδηγήσει στο σχετικό Νόμπελ.
Η ελληνίδα αστροφυσικός Βίκυ Καλογερά, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Northwestern του Σικάγο, συμμετέχει ως βασικός συγγραφέας στη δεύτερη επιστημονική δημοσίευση που θα ακολουθήσει σύντομα στο περιοδικό αστροφυσικής"The Astrophysical Journal Letters", μετά την πρώτη δημοσίευση στο «Physical Review Letters», που ήδη έγινε.
Η Καλογερά ήταν η πρώτη αστροφυσικός που έγινε μέλος της ερευνητικής κοινοπραξίας LIGO το 2000. Έκτοτε έχει συμβάλει σημαντικά στην αναζήτηση και ανακάλυψη των βαρυτικών κυμάτων από το LIGO, μέσα από θεωρητικές προβλέψεις και ανάλυση των στοιχείων.
Η πηγή των βαρυτικών κυμάτων είναι μία σύγκρουση και συγχώνευση δύο τεράστιων μαύρων τρυπών, με μάζες περίπου 30 φορές μεγαλύτερη του Ήλιου, σε απόσταση 1,3 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. Το συμβάν αυτό απελευθερώνει τεράστια μάζα-ενέργεια με τη μορφή βαρυτικών κυμάτων, τα οποία έγιναν αντιληπτά από τους ανιχνευτές του LIGO.
Όπως είπε ο David Reitze, διευθυντής του Εργαστηρίου LIGO του Caltech, μέσω των βαρυτικών κυμάτων παρατηρήθηκε για πρώτη φορά μια συγχώνευση δύο μαύρων οπών, μια απόδειξη ότι οι μαύρες τρύπες όντως υπάρχουν.
Τα βαρυτικά κύματα είχαν προβλεφθεί από τη Γενική Θεωρία Σχετικότητας του Αϊνστάιν πριν από ένα αιώνα, αλλά ποτέ δεν είχαν παρατηρηθεί άμεσα μέχρι σήμερα, παρότι αναζητούνται εδώ και δεκαετίες. Μέχρι σήμερα, ψευδή σήματα και ανεπαρκή όργανα εμπόδιζαν την ανίχνευσή τους, καθώς τα μακρινά βαρυτικά κύματα φθάνουν στη Γη σχετικά εξασθενημένα.
Αυτή τη φορά το σήμα που ανιχνεύθηκε, συμφωνεί απολύτως με τις θεωρητικές προβλέψεις του Αϊνστάιν. «Επί μήνες κάναμε αναλύσεις και επανελέγχους , ώστε να είμαστε σίγουροι ότι πρόκειται για τα βαρυτικά κύματα και τώρα είμαστε πεπεισμένοι», τόνισε ο κ. Reitze.
Τα βαρυτικά κύματα εξαπλώνονται στο Σύμπαν ως ομόκεντροι κύκλοι από μια κατακλυσμική πηγή-αφετηρία (ένα ακραία βίαιο συμβάν όπως εκρήξεις ή συγκρούσεις άστρων ή μαύρων τρυπών), «συμπιέζοντας» και «τεντώνοντας» τον ιστό του χωροχρόνου. Η ανίχνευσή τους αναμένεται να χαρίσει ένα Νόμπελ Φυσικής στους επιστήμονες που έκαναν την ανακοίνωση, καθώς πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις της εποχής μας.
Παράλληλα με την προφορική ανακοίνωση από επιστήμονες των πανεπιστημίων Caltech (Τεχνολογικού Ινστιτούτου Καλιφόρνια) και ΜΙΤ, της ερευνητικής κοινοπραξίας LIGO και του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών (NSF) των ΗΠΑ, γίνονται οι σχετικές επιστημονικές δημοσιεύσεις, με την πρώτη στο «Physical Review Letters».
Το Παρατηρητήριο Βαρυτικών Κυμάτων Μέσω Συμβολόμετρου Λέιζερ (Laser Interferometer Gravitational-wave Observatory - LIGO) αποτελείται από δύο πανομοιότυπους υπερευαίσθητους ανιχνευτές, κατασκευασμένους από ερευνητές του Caltech και του ΜΙΤ με χρηματοδότηση του NSF, οι οποίοι είναι εγκατεστημένοι σε απόσταση περίπου 3.000 χιλιομέτρων μεταξύ τους, ο ένας στο Λίβινγκστον της Λουιζιάνα και ο άλλος στο Χάνφορντ της Ουάσιγκτον.
Κάθε ανιχνευτής έχει δύο βραχίονες τεσσάρων χιλιομέτρων σε σχήμα «L», κατά μήκος των οποίων στέλνεται μια ακτίνα λέιζερ, που διαχωρίζεται σε δύο και μετά ανακλάται πάλι πίσω. Το πείραμα προσπαθεί να «πιάσει» τις ανεπαίσθητες δονήσεις που αφήνουν στο πέρασμα τους από τη Γη τα βαρυτικά κύματα, καθώς επί εκατομμύρια έτη ταξιδεύουν στο Σύμπαν με την ταχύτητα του φωτός. Ένα διερχόμενο από τον πλανήτη μας βαρυτικό κύμα μεταβάλλει απειροελάχιστα -αλλά μετρήσιμα- την απόσταση που διανύει η ακτίνα λέιζερ στους ανιχνευτές LIGO.
Το LIGO λειτούργησε μεταξύ 2002-2010 χωρίς επιτυχία, ενώ μετά από μια αναβάθμιση κόστους 200 εκατ. δολαρίων, που βελτίωσε δραστικά τις δυνατότητές του, τέθηκε ξανά σε λειτουργία πέρυσι τον Σεπτέμβριο ως Advanced LIGO.
Και άλλες ερευνητικές ομάδες, με άλλα επίγεια πειράματα, προσπαθούν να ανιχνεύσουν τα βαρυτικά κύματα, με κυριότερη τη VIRGO στην Ιταλία. Το σχετικό πείραμα λειτούργησε χωρίς ευρήματα έως το 2011, μετά αναβαθμίστηκε σε Advanced Virgo και θα επαναλειτουργήσει εντός του 2016.
Μία άλλη επιστημονική ομάδα-πείραμα είναι το BICEP-2 στην Ανταρκτική, που έκανε την «γκάφα» πρόπερσι, ανακοινώνοντας ότι είχε παρατηρήσει τα αρχέγονα βαρυτικά κύματα της «Μεγάλης Έκρηξης» (Μπιγκ Μπανγκ), ενώ μάλλον επρόκειτο για παραπλανητικό εύρημα εξαιτίας της διαστρικής σκόνης. Τα επόμενα χρόνια, σχεδιάζεται και το πρώτο αντίστοιχο πείραμα στο διάστημα (Laser Interferometer Space Antenna-LISA). Προπομπός του είναι η αποστολή του επιστημονικού δορυφόρου LISA Pathfinder, που εκτόξευσε πέρυσι η Ευρώπη.
Η ανακάλυψη των βαρυτικών κυμάτων -εφόσον επιβεβαιωθεί- μεταξύ άλλων ανοίγει ένα τελείως νέο πεδίο στην αστρονομία: την «αστρονομία βαρυτικών κυμάτων» ή «βαρυτική αστρονομία», που θα προστεθεί στην οπτική αστρονομία, στη ραδιοαστρονομία, στην αστρονομία ακτίνων-Χ, υπερύθρων, νετρίνων κ.ά. Η βαρυτική αστρονομία θα «ακούει» -παρά θα «βλέπει»- πράγματα άγνωστα έως τώρα, εφόσον τα βαρυτικά κύματα, καθώς ταξιδεύουν στο Σύμπαν, δεν εμποδίζονται από τίποτε. Επιπλέον, θα αποτελέσει το καλύτερο ίσως «παράθυρο» για τη μελέτη του προέλευσης του Σύμπαντος, αφού τα βαρυτικά κύματα υπήρχαν εξαρχής, πολύ πριν «γεννηθεί» το φως στον Κόσμο.


Πηγή: ΗΜΕΡΗΣΙΑ

Δευτέρα 18 Ιανουαρίου 2016

Το 2030 η δεκαετής επιβίωση στον καρκίνο του μαστού θα φτάσει το 100%

Για τις νέες θεραπείες που παρατείνουν την επιβίωση, και σε ορισμένες περιπτώσεις τη διπλασιάζουν, ακόμα και σε δύσκολες μορφές του καρκίνου, μίλησε στην εκπομπή 104,9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ της Τάνιας Μαντουβάλου, ο πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας Ευάγγελος Φιλόπουλος.
Ο γνωστός χειρουργός, διευθυντής Κλινικής Μαστού του Αντικαρκινικού Νοσοκομείου «Άγιος Σάββας» αναφέρθηκε εκτενώς στη ραγδαία εξάπλωση της υγρής βιοψίας, η οποία γίνεται με λήψη αίματος και προβλέπει την υποτροπή της νόσου, ενώ χαρακτήρισε την παχυσαρκία ως επόμενη πανδημία, μετά το κάπνισμα, η οποία αποτελεί σημαντικό επιβαρυντικό παράγοντα για τον καρκίνο.
Σε σχέση με το τσιγάρο και τον καρκίνο του πνεύμονα δήλωσε: « Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι θεωρήθηκε ως κατάλληλη, κι εγκρίθηκε από τις αρμόδιες επιτροπές της Αμερικής και άλλων χωρών, η χρήση της αξονικής τομογραφίας χαμηλής δόσης, για τον προληπτικό έλεγχο, για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα, σε βαρείς καπνιστές, άνω των 50. Αυτό ήταν μία σημαντική πρόοδος, λόγω της σχέσης του τσιγάρου με τον καρκίνο του πνεύμονα, καθότι ο καπνιστής έχει 20% περισσότερες πιθανότητες να πάθει καρκίνο».

Ο πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας εξέφρασε την αισιοδοξία, ότι ο καρκίνος θα μετατραπεί σιγά-σιγά σε χρόνια νόσο, που δεν θα απειλεί άμεσα τη ζωή των ανθρώπων. «Η πρόοδος που σημειώνεται στον καρκίνο είναι πρόοδος αργή μεν, αλλά σταθερή. Κάθε χρόνο γίνονται σταθερά βήματα που βελτιώνουν την επιβίωση, βελτιώνεται η μοίρα των ανθρώπων που είχαν προχωρημένο στάδιο καρκίνου. Όσον αφορά δε την πρόοδο στον καρκίνο του μαστού, τα τελευταία 50 χρόνια έχει μία γραμμική αυξητική πορεία. Αν συνεχίσει αυτή την τάση, που δεν υπάρχει κανένας λόγος, να μην την συνεχίσει, το 2030 η δεκαετής επιβίωση θα φτάσει το 100%»

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη

Ερ: Αναρωτιέμαι αν υπάρχουν ευχάριστες ειδήσεις σχετικά με τον καρκίνο. Την περσινή χρονιά συχνά είδαμε και ακούσαμε πολλές ειδήσεις που δίνουν ελπίδες ότι βρισκόμαστε σ' έναν καλό δρόμο Υπάρχει πρόοδος και πού έχει σημειωθεί;

Απ: Η πρόοδος που έχει σημειωθεί είναι πολύ εντυπωσιακή και αφορά πρώτα από όλα την κατανόηση, αυτής της δύσκολης πραγματικά ασθένειας. Υπάρχει τέτοια συσσώρευση γνώσεων σε ό,τι αφορά τα γονίδια, που παίζουν ρόλο στη γένεση και την πρόοδο του καρκίνου, αλλά και στα μοριακά μονοπάτια, που μέσα στο κύτταρο ρυθμίζουν τις αλληλεπιδράσεις των πρωτεϊνών, αλλά και στην εξωτερική εμφάνιση των κυττάρων, που τα καθιστούν ευένδωτα σε διάφορες φαρμακευτικές αγωγές. Αλλά υπάρχει και πρόοδος, που μεταφράζεται στη δημιουργία καινούργιων φαρμάκων με βάση τα αποτελέσματα αυτής της πρωτογενούς έρευνας. Πέρα όμως από αυτό, υπάρχει και μεγάλη πρόοδος σε ότι αφορά τις διαγνωστικές δυνατότητες που έχουμε στον καρκίνο και θα σας φέρω ένα παράδειγμα. Παλαιότερα για να κάνουμε μία βιοψία προκειμένου να δούμε τι χαρακτηριστικά έχει ένας όγκος, το κάναμε με χειρουργική παρέμβαση, με αφαίρεση του όγκου ή αφαίρεση κομματιού από τον όγκο. Σήμερα βρισκόμαστε σε μία φάση αλλαγής αυτής της τακτικής, είναι ακόμα στην αρχή, αλλά εξαπλώνεται ραγδαίως, η λεγόμενη υγρή βιοψία. Δηλαδή λήψη αίματος, κάποιων σταγόνων αίματος, ή από το αίμα λίγη ποσότητα, κι από κει μπορεί κανείς να εντοπίσει, να ανακαλύψει, να μελετήσει κυκλοφορούντα καρκινικά κύτταρα, ή ακόμα και θραύσματα, κομματάκια από αποσυντιθεμένα κύτταρα, κομματάκια του DNA και του RNA των καρκινικών κυττάρων, κι έτσι να χαρακτηρίσει την ύπαρξη και το είδος του καρκίνου. Αυτή η υγρή βιοψία έχει πολύ μέλλον και είναι πολύ ευχάριστη εξέλιξη.

Ερ: Ενδέχεται να αντικαταστήσει την κλασσική βιοψία;

Απ: Σε πολλές περιπτώσεις ναι. Ιδίως αν πρόκειται να παρακολουθήσουμε πώς συμπεριφέρεται ένας ασθενής. Το κάνουμε και σήμερα σε μεγάλο βαθμό, ασχολούμενοι π.χ με μυελό οστών που βλέπουμε εγκατεστημένα καρκινικά κύτταρα και καταλαβαίνουμε ότι αυτός ο άνθρωπος θα υποτροπιάσει, άρα μπορεί να παρέμβει κανένας νωρίτερα θεραπευτικά. Και θα σας φέρω ένα παράδειγμα χρησιμότητας. Υπάρχουν κάποιες γυναίκες που έχουν κάνει θεραπεία του μαστού. Θεραπεία που αφού περάσει και ξέρουμε ότι πάει καλά, θέλουν να μείνουν έγκυες. Και υποβάλλονται πολλές φορές σε εξωσωματική γονιμοποίηση. Είναι καλό πριν γίνει η εξωσωματική, να μπορεί κανείς να διαπιστώσει αν στο αίμα της γυναίκας κυκλοφορούν καρκινικά κύτταρα ή τμήματα αυτών των κυττάρων, για να δει αν θα εμφανίσει γρήγορα ή αργότερα, καρκίνο, αν θα υποτροπιάσει. Πράγμα που αν το ξέρεις, μπορείς να εξοικονομήσεις στη γυναίκα ταλαιπωρία, ή ακόμα-ακόμα να μπορεί να πάρει συνειδητές αποφάσεις.

Ερ: Αυτή η εξέταση εφαρμόζεται κανονικά ή είναι σε πειραματικό στάδιο;

Απ: Όλες αυτές οι εξετάσεις έχουν περάσει τα αρχικά στάδια των μελετών, ταυτοποιούνται τώρα, δηλαδή γίνεται προσπάθεια να υπάρξει μία αρχή, πώς αξιολογούνται τα ευρήματα από τις εξετάσεις , γιατί διάφορες μέθοδοι που έχουν αναπτυχθεί, διαφέρει η μία από την άλλη, αλλά αυτά πρέπει να ομογενοποιηθούν. Οι εξελίξεις του τελευταίου έτους και γενικότερα των τελευταίων ετών, θα οδηγήσουν γρήγορα στην πλήρη εφαρμογή της εξέτασης αυτής. Δηλαδή αν τώρα γίνεται σε ορισμένα εξειδικευμένα κέντρα, θα γίνει εφικτό να αναπτυχθεί σε όλα τα νοσοκομεία σαν εφαρμογή.

Ερ: Σε δημόσια νοσοκομεία εφαρμόζεται τώρα;

Απ: Αυτή τη στιγμή όχι. Ορισμένες εξετάσεις τέτοιας μορφής γίνονται σε εργαστήρια πειραματικά, όπως π.χ το Αντικαρκινικό έχει το πειραματικό του που κάνουν τέτοιες προσπάθειες και συμμετέχουν σε διεθνείς μελέτες.

Ερ: Μας είπατε πριν πως έχουν σημειωθεί μεγάλες πρόοδοι σε πολλά επίπεδα. Πώς μεταφράζονται σε πρακτικά αποτέλεσμα; Αυξήθηκε το προσδόκιμο; Βρέθηκαν θεραπείες για κάποια μορφή καρκίνου που θεωρείται μη ιάσιμη; Στο πάγκρεας ας πούμε, που θεωρείται δύσκολος καρκίνος, έχουμε κάποια εξέλιξη;

Απ: Είναι ένας από τους δυσκολότερους καρκίνους, όπως είναι και το στομάχι, όπως και ο πνεύμονας. Εμφανιστήκαν την περσινή περίοδο, αν θέλετε, καινούργια φάρμακα, που βελτιώνουν και την αντίδραση του ανοσοποιητικού, αλλά έχουν και στοχευμένη δράση, δηλαδή πάνε επιλεκτικά σε ορισμένες κατηγορίες όγκων, αυτών των οργάνων κι έχουν παράταση της επιβίωσης. Η πρόοδος που σημειώνεται στον καρκίνο, είναι πρόοδος αργή μεν, αλλά σταθερή. Κάθε χρόνο γίνονται σταθερά βήματα, που βελτιώνουν την επιβίωση, βελτιώνεται η μοίρα των ανθρώπων που είχαν προχωρημένο στάδιο καρκίνου, κι έτσι ελπίζουμε σιγά-σιγά να μετατραπεί ο καρκίνος σε χρόνια νόσο, η οποία δεν θα απειλεί άμεσα τη ζωή των ανθρώπων. Όσον αφορά δε την πρόοδο στον καρκίνο του μαστού, τα τελευταία 50 χρόνια, έχει μία γραμμική αυξητική πορεία. Αν συνεχίσει αυτή την τάση, που δεν υπάρχει κανένας λόγος, να μην την συνεχίσει, το 2030 η δεκαετής επιβίωση θα φτάσει το 100% . Είναι μία σημαντική πρόοδος, μιλάμε πλέον όχι απλώς για θεραπεία, αλλά και για όρια ίασης.

Ερ: Στη θεραπεία τι άλλες εξελίξεις υπάρχουν;

Απ: Είχαμε καινούργια φάρμακα στις περιπτώσεις των λευχαιμιών, καινούργια φάρμακα με στοχευμένες δράσεις και στον θυρεοειδή, που κάποτε ήταν δύσκολος, αλλά και στο μελάνωμα, είχαμε μία σημαντική χημειοθεραπευτική παρέμβαση, που βελτίωσε την επιβίωση με το να μειώσει τον κίνδυνο υποτροπής. Στα γλοιώματα είχαμε μία πολύ καλύτερη αποτελεσματικότητα για τα χαμηλού βαθμού κακοήθειας, για αυτή την κατηγορία, πραγματικά βελτιώθηκε πάρα πολύ η επιβίωση.

Ερ: Υπάρχουν μετρημένα ποσοστά επιβίωσης;

Απ : Μιλάμε για παρατάσεις, διπλασιασμό χρόνου επιβίωσης, ο οποίος μπορεί να μην φαντάζει μεγάλος, γιατί αν κάποιος έχει έναν καρκίνο ο οποίος με τα φάρμακα έχει 11, 12, 13 μήνες κατά μέσον όρο ζωής και πάει στους 26 είναι ένας διπλασιασμός του χρόνου επιβίωσης κι αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα.

Ερ: Στον πνεύμονα, που είναι ένας πολύ διαδεδομένος και όπως αναφέρατε πριν δύσκολος καρκίνος, υπάρχει κάποια εξέλιξη;

Απ: Έχει γενικευθεί η ιδιαίτερη ταυτοποίηση των όγκων σε διάφορους υποτύπους, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά που έχουν. Κι έτσι ο γιατρός μπορεί να δώσει συνδυασμό φαρμάκων, που δίνουν καλύτερη πρόγνωση, βελτίωση του χρόνου που είναι ελεύθερος υποτροπής. Στον πνεύμονα είναι μικρά τα βήματα, αλλά είναι συνεχόμενα. Είναι βεβαίως σημαντικό να αναφέρουμε το ότι θεωρήθηκε ως κατάλληλη, κι εγκρίθηκε από τις αρμόδιες επιτροπές της Αμερικής και άλλων χωρών, η χρήση της αξονικής τομογραφίας χαμηλής δόσης για τον προληπτικό έλεγχο, για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα σε βαρείς καπνιστές άνω των 50, καθότι φάνηκε ότι κάθε χρόνο γλυτώνει κάποιους ανθρώπους από την κακή εξέλιξη της νόσου. Αυτό ήταν μία σημαντική πρόοδος, λόγω της σχέσης του τσιγάρου με τον καρκίνο του πνεύμονα. Ο καπνιστής έχει 20% περισσότερες πιθανότητες να πάθει καρκίνο.

Ερ: Ως προς το ψυχολογικό κομμάτι τώρα. Διαβάζουμε συχνά-πυκνά ότι τα αρνητικά συναισθήματα μεταφράζονται σε διάφορα είδη καρκίνου ή άλλων σοβαρών ασθενειών. Κατά πόσον ισχύει αυτό;

Απ: Είχαν γίνει παλιά μελέτες που δεν έδειξαν κάτι τέτοιο. Πέρσι εμφανίστηκε μία καλή μελέτη, και σε αριθμό και σε χρόνο εξέλιξης και παρακολούθησης των ασθενών, και έδειξε ότι όντως υπάρχει μία αρνητική συσχέτιση, αλλά αφορούσε γυναίκες με καρκίνο του μαστού.

Ερ: Ποιες είναι οι προκλήσεις των επόμενων ετών; Θα βρεθεί ποτέ το πολυπόθητο φάρμακο για τον καρκίνο;

Απ: Θα σας έλεγα τα εξής. Πρώτον: Μην περιμένετε ένα φάρμακο, δεν θα υπάρξει, γιατί δεν είναι μία η ασθένεια. Δεύτερον θα έλεγα κάτι που δεν είναι ούτε μονότονο, ούτε κουραστικό, ούτε παλιό. Πρόληψη! Το πρόβλημα που έρχεται μετά το κάπνισμα, είναι η παχυσαρκία. Η παχυσαρκία θα είναι η επόμενη επιδημία, η οποία προκαλεί πολύ μεγάλη επιβάρυνση για να δημιουργηθεί ο καρκίνος. Αν θέλετε, αυτές είναι οι προκλήσεις σε κοινωνικό επίπεδο. Οι προκλήσεις στην επιστήμη, είναι να μετατρέψει όλη αυτή τη γνώση που έχει, για τις λεπτομέρειες πως δουλεύει το κύτταρο, σε επίπεδο μοριακής βιολογίας, να τις μετατρέψει σε αποτελεσματικές θεραπείες, που να μην είναι όμως επικίνδυνες για τον άνθρωπο. Γιατί πολλά φάρμακα ξεκινάνε καλά, αλλά κόβονται γιατί έχουν σημαντικές παρενέργειες. Επίσης ανάμεσα στις προκλήσεις των επόμενων ετών είναι να φροντίσουμε για την παρηγορική φροντίδα, την υποβαθμισμένη ποιότητα ζωής, με την έννοια ότι δεν της δίνουμε μεγάλη σημασία. Εμείς οι γιατροί θέλουμε θεραπείες, θέλουμε επεμβάσεις, θέλουμε να κάνουμε κάτι, αλλά ξεχνάμε ότι ο άλλος πονάει, είναι ασθενής και θα έχει και πόνο. Είναι ασθενής, είναι μόνος και δεν έχει κάποιον να τον φροντίσει. Περνάει στεναχώρια. Βλέπει τη σωματική του εικόνα να διαταράσσεται για λίγο. Η κοινωνικότητα του. Η επαγγελματική του αποκατάσταση. Αυτά θα πρέπει να τα προσέξουμε, και έπρεπε να τα έχουμε εδώ στη χώρα μας ήδη προσέξει πολύ περισσότερο, από ό,τι έχουμε κάνει μέχρι σήμερα.