«Η κάθε μέρα είναι διαφορετική και αισθάνομαι πλήρη ελευθερία. Είναι μοναδική η αίσθηση να ξυπνάς το πρωί και να είναι όλη η μέρα δική σου. Μπορεί τα χρήματα που παίρνω ως συνταξιούχος να είναι λιγότερα αλλά η ζωή είναι περισσότερη και καλύτερη». Η κ. Ιωάννα Ψάλτη είναι συνταξιούχος και μάλιστα, αν λάβει κανείς υπόψη του τα δεδομένα που διαμορφώνονται γύρω από τα όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση και των γυναικών, είναι από τις τυχερές. Είναι εδώ και τρία χρόνια συνταξιούχος τραπεζοϋπάλληλος και απολαμβάνει τη ζωή. Είχε αποφασίσει να βγει στη σύνταξη αρκετό καιρό και όταν της παρουσιάστηκε η ευκαιρία, με δεδομένο ότι είναι μητέρα ανηλίκου, δεν έχασε καθόλου καιρό. «Ήμουν 45 ετών όταν έφυγα από την τράπεζα και μάλιστα από μια δουλειά που μου άρεσε πολύ. Εργαζόμουν στο υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας στη Βουλή. Έβλεπα την κίνηση της πολιτικής ζωής του τόπου. Αγαπούσα τη δουλειά μου αλλά παράλληλα ήξερα ότι αυτός ο κύκλος θα έπρεπε κάποια στιγμή να κλείσει» εξηγεί. Αυτό που επέσπευσε τη διαδικασία συνταξιοδότησής της ήταν το γεγονός ότι η κόρη της βρίσκεται στην προεφηβεία. Η κ. Ψάλτη δίνει όλο της τον χρόνο στη φροντίδα του σπιτιού και στην ανατροφή του παιδιού. «Διαβάζουμε μαζί, συζητάμε κάνουμε εκδρομές. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι εγώ έχω έρθει πάρα πολύ κοντά με το παιδί. Απολαμβάνω την οικογένειά μου και προγραμματίζω να κάνω πράγματα για μένα. Σύντομα θα ξεκινήσω μαθήματα ισπανικών που πάντα ήθελα να μάθω αλλά όσο δούλευα δεν είχα χρόνο να το κάνω».
Η συνταξιοδότηση είναι για τους περισσοτέρους αποστρατεία και από τη ζωή, συνώνυμο των γηρατειών. Για ανθρώπους σαν την κ. Ψάλτη αλλά και μεγαλύτερους, η ζωή ξεκινά με τη σύνταξη γιατί τότε μπορούν να διαχειριστούν με μεγαλύτερη ελευθερία τον χρόνο τους για πράγματα που τους ευχαριστούν. Όπως παρατηρεί πάντως, η ψυχολόγος κ. Λίζα Βάρβογλη «οι Έλληνες συνταξιούχοι έχουν τη νοοτροπία τού “συνταξιοδοτήθηκα ίσον γέρασα”, διότι σε όλη τους τη ζωή δεν είχαν κάνει κάποια προετοιμασία γι΄ αυτό. Για τους περισσότερους ανθρώπους δεν υπάρχει προετοιμασία για το τι θα κάνουν όταν βγουν στη σύνταξη με αποτέλεσμα πράγματι να μην έχουν τι να κάνουν». Απασχόληση και δημιουργία είναι το σύνθημα για όσους μπορούν να βγουν στη σύνταξη, σύμφωνα με τον καθηγητή Καρδιολογίας και νυν συνταξιούχο κ. Παναγιώτη Τούτουζα. «Οι άνθρωποι που συνταξιοδοτούνται πολλές φορές νιώθουν ότι παροπλίζονται, ότι μπαίνουν στην εφεδρεία της ζωής. Φυσικά και δεν είναι έτσι, αρκεί να σκεφτούν ότι η απελευθέρωση του χρόνου τους μπορεί να αξιοποιηθεί εποικοδομητικά και δημιουργικά. Όταν συμπλήρωσα τα εργάσιμα χρόνια που μου έδιναν την δυνατότητα να πάρω σύνταξη, είδα πόσο σημαντικό είναι να έχεις δικό σου όλο τον χρόνο και να τον χρησιμοποιείς όπως θέλεις». Ο συνταξιούχος έχει μια νέα ευκαιρία να ξαναγράψει ένα κομμάτι της προσωπικής του ιστορίας επιλέγοντας να επενδύσει ψυχικά και σωματικά στην κοινωνική ζωή του, σε δραστηριότητες, χόμπι και εθελοντισμό. Όπως τονίζει η κ. Λίζα Βάρβογλη, «είναι πολύ σημαντικό για τον συνταξιούχο να πιστεύει στον εαυτό του, στις ικανότητές του, στη σοφία και την πείρα της ζωής που έχει αποκομίσει και να θεωρεί ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτά τα δώρα στην καινούργια φάση της ζωής».
«Οι άνθρωποι πρέπει να βρουν πράγματα που τους ευχαριστούν και να απασχολούνται με αυτά», επισημαίνει ο κ. Παναγιώτης Τούτουζας: «Μπορείς να νιώσεις παραγωγικός και δημιουργικός αν βρεις αυτό που σου προσφέρει χαρά: να ασχοληθείς με τον κήπο σου, να γράψεις, να διαβάσεις, να περπατήσεις. Το μυστικό είναι όταν σταματάμε να εργαζόμαστε να δημιουργούμε τέτοιες συνθήκες στη ζωή μας που θα μας προσφέρουν επικοινωνία και συλλογικότητα. Υπάρχουν για παράδειγμα σύλλογοι που προσφέρουν δραστηριότητα και ευκαιρία για ταξίδια και νέες γνωριμίες». Σε ό,τι αφορά τον ίδιο, εκείνο που απολαμβάνει εκτός από το να αρθρογραφεί σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά είναι να περπατάει: «Είναι μια άσκηση την οποία δεν μπορούσα να κάνω όταν εργαζόμουν. Τώρα σχεδόν καθημερινά βρίσκω χρόνο και περπατάω περίπου μιάμιση ώρα την ημέρα». Νέο κεφάλαιο Η κ. Ρίτα Μαλικούτη εργαζόταν σε αεροπορική εταιρεία και είναι από τις γυναίκες οι οποίες απολάμβαναν την εργασία τους αφού τους πρόσφερε πολλά ταξίδια. Η συνταξιοδότηση τής έδωσε τη δυνατότητα να ανοίξει ένα καινούργιο κεφάλαιο στη ζωή της: «Είμαι από τις γυναίκες που συνειδητοποίησα πόσο σημαντικό είναι να έχεις χρόνο για σένα. Συνεχίζω να ταξιδεύω αλλά με τους φίλους μου τώρα και όχι για δουλειά, αλλά για την προσωπική μου ευχαρίστηση. Χαίρομαι τη ζωή και ευτυχώς δεν έπεσα την παγίδα του τηλεκοντρόλ όπως οι περισσότεροι συνταξιούχοι. Χαίρομαι τα εγγόνια μου γιατί όσο εργαζόμουν δεν είχα αρκετό χρόνο για την κόρη μου». Η κ. Μαλικούτη επιβεβαιώνει με τη στάση της αυτό που επισημαίνουν οι ειδικοί, ότι δηλαδή, «όταν κανείς διακατέχεται από αισιοδοξία, διάθεση για ζωή και πίστη στον εαυτό του, μπορεί να βρει πολλά εναλλακτικά στην παθητική θέαση της τηλεόρασης. Ο συνταξιούχος τώρα έχει την ευκαιρία να δοκιμάσει πράγματα για τα οποία πρώτα δεν είχε χρόνο, να ανακαλύψει κλίσεις και ενδιαφέροντά του και να πειραματιστεί με αυτά που αγαπά».
Οι συνταξιούχοι στην Ελλάδα
2,7ΕΚΑΤ. είναι οι συνταξιούχοι στη χώρα
800ΧΙΛΙΑΔΕΣ είναι άνω των 75 ετών
60% παίρνουν σύνταξη κάτω των 600 ευρώ
80% των συνταξιούχων του ΙΚΑ παίρνουν σύνταξη κάτω των 1.000 ευρώ